martwy

martwy
\martwywi
«taki, który nie żyje; o roślinie: zwiędły, uschnięty; o przedmiocie: nieżywotny, nieożywiony»

Padł martwy na polu walki.

Martwe zwierzę.

Martwe gałązki.

To jak martwa opoka nie zwróci w stronę oka, to strzela wkoło oczyma, to się łzami zaleje. (Mickiewicz)

∆ Martwy inwentarz «w gospodarstwie rolnym: narzędzia, maszyny, urządzenia gospodarcze»
∆ Martwy język «język o skostniałych formach, nie będący dziś w użyciu, zachowany w pomnikach literatury, liturgii kościelnej itp.»
∆ Martwa natura «kompozycja plastyczna (obraz, rysunek) przedstawiająca przedmioty użytkowe, kwiaty, owoce, jarzyny, zabite zwierzęta itp.»
∆ Martwa wełna «wełna zdjęta ze skór lub z padłych zwierząt»
ekon. Martwy kapitał «kapitał nie przynoszący dochodów»
geogr. Lód martwy «nieruchoma część lodowca, która straciła łączność z główną jego masą podczas deglacjacji; ulega stopniowemu topnieniu»
mors. Martwa fala «duża, łagodna fala powstała wskutek długotrwałego wiatru wiejącego nad rozległym obszarem wodnym i utrzymująca się przez pewien czas po ustaniu wiatru»
sport. Martwa piłka «piłka podana lub rzucona w czasie przerwy w grze, nie uwzględniona»
techn. Martwy punkt, martwe położenie mechanizmu «położenie mechanizmu, w którym nie może on być uruchomiony nawet dowolnie dużą siłą»
wojsk. Martwe pole «część terenu leżąca w zasięgu broni nieprzyjaciela, lecz zasłonięta przed jej ogniem przez ukształtowanie terenu lub budowlę»
żegl. Martwa kotwica «ciężka konstrukcja metalowa lub żelazobetonowa służąca do zakotwiczenia na stałe latarniowców, beczek cumowniczych, pław itp.»
∆ Martwa woda «obszary wodne, w których zachodzi nagłe zmniejszenie prędkości płynącego statku związane z tworzeniem się, pod wpływem jego ruchu, wewnętrznych fal hamujących»
◊ Martwe barwy, martwy blask «blade barwy, blady blask»
◊ Martwy głos «głuchy, matowy, bezdźwięczny głos»
◊ Martwy sezon «pora, w której jest mało obrotów handlowych, mała wytwórczość, mały ruch, w której zaprzestaje się jakiejś działalności»
◊ Martwa litera (prawa) «przepisy, ustawy, zarządzenia itp. nie wykonywane, nie wprowadzone w życie, w czyn»
◊ Martwe dusze «osoby, których nazwiska są fikcyjnie wykazywane w spisach, ewidencjach itp.»
◊ Coś utknęło, stanęło na martwym punkcie «nie można czegoś doprowadzić do końca, coś ustało, zostało przerwane z powodu przeszkody trudnej do pokonania»
◊ Coś ruszyło z martwego punktu; ruszyć coś z martwego punktu «posunąć się naprzód w załatwieniu sprawy, której rozwiązanie natrafiało na przeszkody»
◊ Usiąść, siedzieć, stać, upaść, zwalić się, leżeć itp. jak martwy «usiąść, siedzieć, stać nieruchomo, sztywno; upaść, zwalić się, leżeć bezwładnie, bez czucia, stracić przytomność»
□ Ruszyć konceptem jak martwe cielę ogonem.przen.
a) «taki jak u zmarłego; sztywny, omdlały, blady, pozbawiony wyrazu»

Martwa bladość twarzy.

Patrzeć martwym wzrokiem.

b) «taki, w którym żaden głos się nie rozlega, w którym nie ma ruchu, w którym nic nie żyje; nieruchomy, nieożywiony»

Martwa cisza.

Martwa pustka ulic.

c) «nieżyciowy, nierealny; sztywny, bezduszny»

Martwe formuły.

martwy w użyciu rzecz. «człowiek martwy; zmarły»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • martwy — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ia, martwywi {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} taki, w którym ustały procesy życiowe : {{/stl 7}}{{stl 10}}Martwy człowiek. Martwe zwierzę. Martwe drzewa, krzewy, gałęzie. {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • martwy — 1. Martwe dusze «osoby fikcyjne, których nazwiska są wpisywane do dokumentów urzędowych»: W pozostałych rejestrach wpisów przybywa, bo ustawodawca nie wprowadził mechanizmu eliminującego prawne martwe dusze. Polityka 19/2000. 2. Usiąść, siedzieć …   Słownik frazeologiczny

  • martwy punkt — {{/stl 13}}{{stl 7}} trudna, kłopotliwa sytuacja, gdy brak możliwości rozwiązania problemu; zastój, impas : {{/stl 7}}{{stl 10}}Rozmowy, negocjacje znalazły się w martwym punkcie. Sprawa ruszyła z martwego punktu. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • inwentarz martwy — {{/stl 13}}{{stl 7}} w gospodarstwie rolnym: wszelkie narzędzia, maszyny, urządzenia, też budynki : {{/stl 7}}{{stl 10}}Zapisać w spadku żywy i martwy inwentarz. Dbać o inwentarz martwy. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • мертвый — мёртв, мертва, мертво, укр. мертвий, др. русск. мьртвъ, ст. слав. мрътвъ νεκρός (Супр., Клоц.), болг. мъртъв, сербохорв. мр̀тав, мр̑твӣ, словен. mrtǝv, mrtva, чеш. mrtvy, слвц. mrtvy, mrtvy, польск. martwy, в. луж. morwy, mortwy, н. луж. martwy …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • sezon — 1. Martwy sezon «okres częściowego lub zupełnego zastoju w jakiejś działalności właściwy pewnym porom roku»: Lato, szczególnie lipiec, to martwy sezon w biznesie reklamowym, ceny miejsca na billboardach są niskie, a wybór doskonały. M. Ziomecki,… …   Słownik frazeologiczny

  • słowiański — słowiańskiscy «odnoszący się, należący do Słowian, związany z językiem, kulturą, literaturą i pochodzeniem Słowian» Plemiona słowiańskie. Ludność słowiańska. Kraje słowiańskie. ∆ Języki słowiańskie «jedna z grup indoeuropejskiej rodziny językowej …   Słownik języka polskiego

  • Dzień Gniewu — is the ninth album of Polish punk rock band Włochaty.Infobox Album Name = Dzień Gniewu Type = Album Artist = Włochaty Background = Orange Released = 2004 Recorded = 2004 Genre = Punk rock Length = Label = Rockers Publishing Producer = Szymon… …   Wikipedia

  • Marek Żuławski — File:Marek Żuławski.gif Marek Żuławski · Akt stojący II 1979 · 70 x 100 cm Marek Żuławski (13 April 1908 in Rome – 30 March 1985 in London), was a painter and graphic artist, son of Jerzy Żuławski. He created posters (Gordon Bennet, 1935), still… …   Wikipedia

  • Славянские языки — С. языки составляют одну из семей ариоевропейской (индоевропейской, индогерманской) отрасли языков (см. Языки индоевропейские). Названия славянин, славянские языки не только нельзя считать родственным этимологически слову человек, но даже нельзя… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”