mąż

m II, DB. męża; lm M. mężowie, DB. mężów

1. «mężczyzna pozostający z kobietą w związku małżeńskim; małżonek (w stosunku do tej kobiety)»

Dobry, czuły, troskliwy, pracowity mąż.

Żyć, rozwieść się z mężem.

Szukać, znaleźć sobie męża.

Polować na męża.

◊ Nazywać się po mężu, z męża «nosić nazwisko męża»

◊ Wydać za mąż «przyczynić się do zamążpójścia kobiety, oddać komuś jej rękę»

◊ Wyjść, wydać się za mąż «o kobiecie: zawrzeć związek małżeński, wziąć ślub z kimś, poślubić kogoś, zostać mężatką»

2. książk. «podniośle, uroczyście o mężczyźnie, zwłaszcza godnym szacunku ze względu na zalety charakteru, umysłu itp.»

Prawy, uczony, waleczny mąż.

∆ Mąż stanu «wybitny polityk, dyplomata»

∆ Mąż zaufania «osoba obdarzona zaufaniem grupy ludzi, pracowników itp., której powierzono odpowiedzialne obowiązki społeczne»

◊ Mąż opatrznościowy «człowiek szczególnie zasłużony w jakiejś dziedzinie życia, nauki, sztuki, zwłaszcza ten, kto ją podniósł, uratował od upadku»

◊ Jak jeden mąż «wszyscy co do jednego, razem, zgodnie, solidarnie»