młody

młodzi, \młodydszy

1. «o człowieku: mający te lata swego życia, które oddzielają okres dzieciństwa od wieku dojrzałego; o zwierzęciu: niedawno urodzony, niedługo żyjący; niestary»

Młoda kobieta.

Młody mężczyzna.

Młodzi ludzie.

Młody ptak.

Młode zwierzęta.

Najmłodszy z uczestników olimpiady miał 15 lat.

Gdybym był młodszy, dziewczyno, gdybym był młodszy!

Piłbym, ach wtenczas nie wino, lecz spojrzeń twoich najsłodszy nektar, dziewczyno! (Asnyk)

∆ Państwo młodzi «para narzeczonych w dniu swego ślubu; nowożeńcy»

◊ Młody, młodszy (w połączeniu z nazwiskiem) «syn (w odróżnieniu od swego ojca, noszący to samo nazwisko)»

◊ Młoda para «młodzieniec i dziewczyna; narzeczeni, nowożeńcy»

◊ Pan młody, panna młoda «mężczyzna, kobieta w dniu swego ślubu albo niedługo po nim»

◊ Młoda kadra, młode siły «młodzież zaczynająca swoją działalność w bieżącym okresie, w danej dziedzinie»

◊ Młody talent «utalentowany w jakiejś dziedzinie młody człowiek»

◊ Młodszy rangą, stopniem «niższy pod względem rangi, stopnia»

◊ Młodsza linia, gałąź (rodu) «potomkowie pochodzący od drugiego z kolei syna»

◊ Być wiecznie młodym a) «o człowieku: zachowywać cechy młodości, nie starzeć się duchowo» b) «w odniesieniu do pojęć, zjawisk: zachowywać świeżość, aktualność; być nieprzemijającym»

2. «odnoszący się, należący do młodzieńca lub dziewczyny, charakterystyczny dla ich wieku, dla okresu młodzieńczego; pochodzący z okresu czyjejś młodości»

Młode oczy, nogi.

Młody głos.

◊ Młode lata, młody wiek «okres oddzielający dzieciństwo od wieku dojrzałego; młodość»

◊ pot. Coś (np. suknia) jest za młode dla kogoś «coś jest dla kogoś nieodpowiednie ze względu na jego dojrzały lub podeszły wiek»

3. «o roślinach i ich częściach: będący w stadium wczesnego rozwoju, niedawno wyrosły; o owocach, plonach: wcześnie dojrzewający, wczesny; o niektórych produktach, trunkach: niedawno zrobiony, wyprodukowany; znajdujący się na początku określonego procesu dojrzewania»

Młoda ozimina.

Młode drzewo.

Młode liście, pędy.

Młody las.

Młoda kapusta.

Młode jarzyny, kartofle.

∆ Młode wino «wino świeżo zrobione, słabe, zawierające małą ilość alkoholu»

4. «ukształtowany, powstały w późniejszym okresie (w zestawieniu z tym, co było poprzednio), niedawno istniejący lub odkryty; późniejszy»

Młoda literatura, kultura.

Młode państwo.

Młody kraj.

Najmłodsza dziedzina wiedzy.

Starsze i młodsze warstwy geologiczne.

młody, młoda w użyciu rzecz.

1. «młody mężczyzna, młoda kobieta; w lm młodzi ludzie, młodzież»

Muzyka dla młodych.

2. «pan młody, panna młoda; w lm nowożeńcy (pan młody i panna młoda), młode małżeństwo»

Posag młodej.

Na ślubie była tylko rodzina młodych.

młodszy \młodydsi

w użyciu rzecz. (częściej w lm) «ktoś, kto ma mniej lat niż ktoś drugi; w lm najczęściej: dzieci, młodzież»

Uczyć młodszych szacunku dla starszych.

Zorganizowano zabawę dla najmłodszych.

młode w użyciu rzecz. «niedorosłe zwierzę; małe zwierzęcia (np. szczenię, cielę, pisklę); młodzik»

Młode lwa, tygrysa.

Samica karmi, wychowuje młode.

za młodu «w okresie młodości; od młodości, od wczesnego wieku»

Już za młodu pracowali w szkolnictwie.

Za młodu parał się literaturą.

□ Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci «to, czego się człowiek nauczy w młodości, wywiera wpływ na dalsze jego życie»