prowadzić

prowadzić
ndk VIa, \prowadzićdzę, \prowadzićdzisz, \prowadzićwadź, \prowadzićdził, \prowadzićdzony
1. «wieść kogoś, coś do jakiegoś miejsca, do celu; przeprowadzać kogoś, kto nie zna drogi albo sam iść nie może, wskazywać komuś drogę»

Prowadzić dziecko za rękę.

Prowadzić psa na smyczy, krowę na powrozie.

Prowadzić do domu, do stołu.

Prowadzić do teatru, na przedstawienie, na spacer.

Prowadzić na badanie, na przesłuchanie.

Prowadzić oddział do boju, do szturmu.

Prowadzić kogoś pod rękę, pod ramię.

∆ Prowadzić pióro, pędzel, ołówek «wodzić, przesuwać piórem, pędzlem itp. wykonując coś; posługiwać się piórem, pędzlem itp.»
∆ Prowadzić smyczek «ciągnąć, przeciągać smyczkiem po strunach grając na jakimś instrumencie smyczkowym»
górn. Prowadzić szyb, chodnik «przebijać, drążyć w określonym kierunku szyb, chodnik itp.»
◊ Prowadzić kogoś wzrokiem, oczami, oczyma «wodzić za kimś wzrokiem, odprowadzać kogoś wzrokiem»
◊ Prowadzić kogoś na pasku, na sznurku «narzucić komuś swoją wolę, zmuszać, zmusić do postępowania według własnej woli»
◊ Prowadzić do ołtarza «zawierać związek małżeński»
◊ Prowadzić kogoś za rękę «kierować kimś, opiekować się kimś»
◊ Prowadzić mazura, poloneza itp. «być wodzirejem w mazurze, w polonezie itp.»
2. «stawać się przyczyną czegoś; powodować, wywoływać coś, pociągać za sobą coś»

Objadanie się prowadzi do otyłości.

Takie postępowanie prowadzi do śmieszności.

◊ Coś do niczego nie prowadzi «coś mija się z celem, nie osiąga, nie wywołuje żadnego skutku»
3. «kierować pojazdem mechanicznym, statkiem, końmi»

Prowadzić ciężarówkę, czołg, samolot.

4. «kierować partnerem w tańcu»

Łatwo z nim tańczyć, bo dobrze prowadzi.

Pewnie prowadzi swą partnerkę w tańcu.

5. «sprawować nad czymś nadzór, zarządzać czymś, zajmować się, trudnić się czymś; kierować czymś»

Prowadzić roboty budowlane.

Prowadzić zakład rzemieślniczy.

Prowadzić dom, gospodarstwo domowe, rolne, hodowlę czegoś.

◊ Prowadzić dom otwarty «przyjmować gości, urządzać często przyjęcia»
6. «w połączeniu z rzeczownikiem będącym dopełnieniem oznacza: realizować, kontynuować to, co jest wyrażone w dopełnieniu»

Prowadzić badania.

Prowadzić rozmowę, spór, polemikę.

Prowadzić działalność kulturalną.

Prowadzić rozległą korespondencję.

Prowadzić dziennik, zeszyt.

∆ Prowadzić dochodzenie, śledztwo «zbierać, zebrać dowody w sprawie będącej przedmiotem śledztwa»
∆ Prowadzić proces, sprawę «sądzić w jakiejś sprawie»
∆ Prowadzić lekcje, wykład «mieć lekcję, wykład, uczyć, wykładać»
◊ Prowadzić jakieś życie, np. towarzyskie, beztroskie, prowadzić jakiś tryb życia, np. spokojny uregulowany «pędzić, wieść jakieś życie, jakiś tryb życia, żyć w określony sposób»
◊ Prowadzić grę ciemną, dwulicową, obłudną, podwójną «postępować obłudnie, nieszczerze, podstępnie»
7. «ciągnąć się w jakąś stronę, stanowić dojście lub przejście do czegoś»

Droga, szosa, ścieżka prowadzi do stacji, do miasta, na wschód, na zachód, przez las.

Drzwiczki prowadziły do spiżarni.

Schody prowadzą na piętro.

Różne drogi prowadziły do tego celu.

8. «o zawodnikach, drużynach sportowych: być pierwszym w klasyfikacji, mieć przewagę nad przeciwnikiem; przodować»

Prowadzić różnicą tylu a tylu punktów.

∆ Prowadzić bieg, wyścig «być na czele, biec, jechać na pierwszej pozycji»
9. muz. «uwypuklać melodię w kompozycji albo w jej wykonaniu»
∆ Dźwięk prowadzący «składnik gamy diatonicznej dążący do przejścia na sąsiedni dźwięk wyższy lub niższy oddalony od niego o półton; w gamach durowych i molowych dźwięk na VII stopniu dążący do przejścia na stopień VIII, czyli na tonikę»
10. ogr. «podpierać, przycinać, wycinać itp. gałęzie, pędy lub korzenie rośliny w celu nadania roślinie określonego kształtu, określonej formy»
prowadzić się
1. «iść trzymając jeden drugiego za ręce lub pod ręce, podtrzymując się wzajemnie»

Spacerowały prowadząc się pod rękę.

Prowadzą się jak zakochani.

2. «być prowadzonym»

Dziecko nie pozwoliło prowadzić się za rękę.

3. «sprawować się, postępować, zachowywać się»

Źle, dobrze, przyzwoicie się prowadzi.

Prowadził się na studiach nienagannie.

◊ Kobieta, dziewczyna źle się prowadząca «kobieta, dziewczyna niemoralna, lekkich obyczajów»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • prowadzić — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, prowadzićdzę, prowadzićdzi, prowadzićadź, prowadzićdzony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wieść do jakiegoś celu, w jakieś miejsce kogoś (coś), kto (co) nie zna drogi lub nie może …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • prowadzić — 1. Coś do niczego nie prowadzi «coś nie osiąga, nie wywołuje żadnego skutku, coś nie ma sensu; coś mija się z celem»: Oburzanie się i wylewanie złości do niczego nie prowadziło, trzeba było pomyśleć, co robić. R. Antoszewski, Kariera. 2.… …   Słownik frazeologiczny

  • prowadzić się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} prowadzić nawzajem jeden drugiego; iść, trzymając się wzajemnie, podtrzymując jeden drugiego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dwóch pijanych prowadziło się środkiem jezdni. Po promenadzie… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • prowadzić się źle — {{/stl 13}}{{stl 7}} zwykle o kobiecie: prowadzić zbyt swobodne życie seksualne; puszczać się {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • prowadzić [wieść] życie — {{/stl 13}}{{stl 8}}{jakieś, czyjeś} {{/stl 8}}{{stl 7}} żyć w jakiś sposób : {{/stl 7}}{{stl 10}}Prowadzić ustatkowane, awanturnicze życie. Wiódł życie samotnika. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • prowadzić dom otwarty — {{/stl 13}}{{stl 7}} przyjmować wielu gości w swoim domu, często urządzać u siebie rozmaite imprezy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Łęccy do czasu niepowodzeń finansowych pana Tomasza prowadzili dom otwarty. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • prowadzić [wodzić] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}na pasku [na sznurku] {{/stl 13}}{{stl 7}} rządzić kimś, trzymać kogoś w posłuszeństwie, całkowitej uległości, uzależnić kogoś całkowicie od siebie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Prowadziła męża na pasku. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • prowadzić się — Kobieta, dziewczyna źle się prowadząca «kobieta, dziewczyna mająca przygodne kontakty seksualne z mężczyznami, uprawiająca nierząd; kobieta lekkich obyczajów, prostytutka»: Ja bym jej nie wynajmowała, to dziewczyna źle się prowadząca (...) będzie …   Słownik frazeologiczny

  • prowadzić kogoś za rączkę — Traktować kogoś z nadmierną troskliwością lub delikatnością; rozpieszczać Eng. To treat someone with excessive care and tenderness; to pamper …   Słownik Polskiego slangu

  • nie prowadzić [nie doprowadzić] do niczego — {{/stl 13}}{{stl 33}} coś nie daje pozytywnych rezultatów, jest nieskuteczne i bezużyteczne, daremne :{{/stl 33}}{{stl 10}}Dyskusja do niczego nie doprowadziła. Kary cielesne do niczego nie prowadzą, dzieci są nadal krnąbrne. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”