- bok
- m III, D. -u, N. \bokkiem; lm M. -i1. «prawa albo lewa strona tułowia człowieka lub zwierzęcia»
Położyć się na prawym boku.
Przewracać się z boku na bok.
Wziąć się pod boki.
Zawiesić miecz u boku.
◊ Coś jest pod bokiem «coś jest bardzo blisko, do czyjejś dyspozycji»◊ Znajdować się, stać, pozostawać, być u czyjegoś boku «znajdować się bardzo blisko kogo, być w czyim towarzystwie»◊ Mieć kogoś, coś przy boku «mieć kogoś, coś przy sobie, do swojej dyspozycji»◊ Trzymać się czyjegoś boku «trzymać się blisko kogoś licząc na poparcie, protekcję»◊ Brać się za boki, trzymać się za boki, zrywać boki ze śmiechu a. od śmiechu «śmiać się bardzo serdecznie, do rozpuku»◊ Wyspać się na wszystkie boki «wyspać się bardzo dobrze»◊ Robić bokami a) «o zwierzętach: oddychać gwałtownie, głęboko wskutek zmęczenia» b) «mieć kłopoty finansowe, z trudem dawać sobie radę»◊ pot. Coś wychodzi, wyłazi komuś bokiem «coś bardzo dokucza, obraca się na złe; czegoś ma się dość»2. «prawa albo lewa strona przedmiotu lub określonej przestrzeni; krawędź, skraj, ubocze; zewnętrzna strona bryłowatego przedmiotu»Bok szafy, półki.
Ustawić krzesła po obu bokach stołu.
3. mat. «odcinek łączący dwa sąsiednie wierzchołki wielokąta»Bok trójkąta, kwadratu, prostokąta.
4. pot. tylko w lm «uboczne, dodatkowe zarobki (często nielegalne)»Oprócz etatu miał boki.
bokiem, bokami w użyciu przysłów. «w pewnej odległości na prawo albo na lewo; mimo»Obejść, ominąć coś bokiem.
Burza przeszła bokami.
na bok w użyciu przysłów. «na lewą albo na prawą stronę; na ubocze»∆ Na bok! «wykrzyknik nakazujący usunięcie się z drogi»◊ Żarty na bok «mówiąc poważnie»na boku, z boku w użyciu przysłów. «z prawej lub lewej strony; opodal; na uboczu»Odłożyć coś na boku.
Przystąpić z boku.
◊ Pozostawać na boku «nie być ośrodkiem uwagi»◊ Zostawić coś na boku «przestać się czymś interesować; pominąć coś»◊ Zarabiać, zarobkować na boku «zarabiać dodatkowo, często nielegalnie»◊ Stać, trzymać się z boku «nie angażować się w coś»◊ rzad. Mieć kogoś na boku «mieć kochankę, kochanka»
Słownik języka polskiego . 2013.
