spać

ndk, śpię, śpisz, śpij, spał

«być pogrążonym we śnie»

Spać lekko, mocno, głęboko, smacznie.

Spać twardym, ciężkim, kamiennym snem.

Spać na wznak, na boku.

Spać w łóżku, na łóżku.

Iść, pójść spać.

Kłaść, położyć kogoś spać.

Komuś chce się spać.

Komuś się dobrze spało.

∆ Śpiąca królewna «postać z baśni»

przen. «kobieta, dziewczyna nieenergiczna, senna, powolna, ślamazarna»

◊ Spać jak zając; spać z otwartymi oczami «spać lekko, czujnie»

◊ Spać jak dziecko, jak anioł «spać cicho, spokojnie»

◊ Spać jak kamień, jak suseł, jak zabity, jak zarżnięty; spać na oba boki, na oba uszy «spać bardzo mocno»

◊ Spać snem sprawiedliwego «spać mocno i spokojnie»

◊ Spać snem wiecznym, nieprzespanym; spać na wieki; spać w grobie, w mogile «nie żyć; być pogrzebanym, pochowanym»

◊ Chodzić, kłaść się spać z kurami «udawać się na spoczynek bardzo wcześnie, o zmierzchu»

◊ Móc spać spokojnie «nie mieć powodu do zmartwień, nie niepokoić się»

◊ Coś nie daje komuś spać «coś gnębi, niepokoi, martwi kogoś, nie daje komuś spokoju»

◊ (Robić coś, czuwać itp.) nie śpiąc, nie jedząc «(robić coś, czuwać) nieprzerwanie, niezmordowanie»

◊ Licho, złe, diabeł, wróg nie śpi «trzeba się ciągle mieć na baczności, zawsze może się zdarzyć coś złego»

◊ posp. Spać z kimś «mieć z kimś stosunek płciowy; utrzymywać z kimś stosunki cielesne»

□ Kto śpi, nie grzeszy.

□ Nie budź licha, kiedy śpi.przen. «trwać, pozostawać w bezruchu, w zastoju; leżeć cicho»

Rzeka śpi pod lodem.