bywać

ndk I, \bywaćam, \bywaćasz, \bywaćają, \bywaćaj, \bywaćał

I w funkcji samodzielnej:

1. «być często obecnym, znajdować się często w jakimś miejscu, przebywać, obracać się gdzieś; brać w czymś udział; znajdować się w czymś»

Bywać na koncertach, na zebraniach, w teatrze.

Bywać w biedzie, w kłopotach, w opałach.

2. «odwiedzać kogoś; mieć, utrzymywać ożywione kontakty towarzyskie»

Bywali co niedziela u rodziców.

Bywać u przyjaciół, u znajomych.

Ostatnio dużo bywaliśmy.

Rzadko bywała u nas.

◊ (do zn. 1 i 2) Bywać między ludźmi, bywać w świecie «prowadzić życie towarzyskie»

3. «zdarzać się, trafiać się (także nieosobowo)»

Bywają i tacy jak on niezaradni.

Ranki bywają już u nas chłodne.

Bywa, że nie sypiam nocami.

Chodziłem, bywało, po górach.

4. w trybie rozkazującym, przestarz. «forma nawoływania, powitania»

Hop, hop! bywaj!

Bywaj, miły gościu!

II w funkcji niesamodzielnej:

1. «czasownik posiłkowy do tworzenia częstotliwej strony biernej czasu teraźniejszego i przeszłego»

Nieraz w nocy bywamy proszeni o pomoc.

Ta książka bywała często czytana.

2. «łącznik w orzeczeniu złożonym»

Bywało u nas gwarno, wesoło.

Często bywałeś smutny, zamyślony.

◊ Bywaj zdrów, bywajcie zdrowi, skrótowo: bywaj, bywajcie «forma pożegnania: bądź zdrów, bądźcie zdrowi; żegnaj, żegnajcie: do widzenia»

3. w różnych związkach frazeologicznych w funkcji zbliżonej do łącznikowej (p. być w zn. II 3): Bywać górą, na górze, na wierzchu. Bywać w humorze, w dobrym nastroju. Bywać bez grosza.