posunąć

posunąć
dk Vb, \posunąćnę, \posunąćniesz, \posunąćsuń, \posunąćnął, \posunąćnęła, \posunąćnęli, \posunąćnięty - posuwać ndk I, \posunąćam, \posunąćasz, \posunąćają, \posunąćaj, \posunąćał, \posunąćany
1. «ruszyć coś z miejsca, przesunąć do przodu, w jakimś kierunku; przenieść coś na jakieś inne miejsce sunąc, nie unosząc w górę»

Posunąć stolik do okna.

Posuwać ciężkie meble po podłodze.

Posunąć wskazówki zegara.

◊ Posunąć pracę, sprawę itp. naprzód «dojść w pracy, sprawie itp. do pewnych wyników, przyczynić się do rozwoju czegoś»
◊ Posuwać nogami «idąc nie odrywać nóg od ziemi; powłóczyć nogami»
przen. «doprowadzić coś (zwykle jakiś stan psychiczny) do pewnego nasilenia, do pewnej granicy; przesadzić w czymś, nadużyć czegoś»

Posuwa odwagę do szaleństwa.

Troskliwość posunięta do przesady.

Posunął żart za daleko.

2. przestarz. «ruszyć, pomknąć; pójść; podejść posuwistym krokiem»

Posunął ku paniom w lansadach.

posunąć się - posuwać się
1. «przebyć pewną drogę; przejść, przejechać powoli sunąc; pójść naprzód; przesunąć się»

Posunąć się do wyjścia.

Samochód posuwał się z trudem po zatłoczonej jezdni.

Posuwać się z wolna, krok za krokiem, noga za nogą.

przen.
a) «rozwinąć się, postąpić naprzód»

Budowa szkoły posuwała się z dnia na dzień.

Praca doktorska niewiele się posunęła.

b) «dojść do pewnej granicy w czymś; ośmielić się coś zrobić»

Posunąć się do rękoczynów.

W dowcipkowaniu posunął się za daleko.

2. «odsunąć się, zrobić miejsce przy sobie»

Posunąć się w ławce.

3. tylko dk, pot. «postarzeć się»

Dziadek ostatnio bardzo się posunął.

Rodzice posunęli się w latach.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • posunąć — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}posuwać I {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • posunąć się — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}posuwać się {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}posunąć się II {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. dk IVa, posunąć sięnę się, posunąć sięnie się, posunąć sięsuń się, posunąć sięnął się,… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • posunąć się — (w latach) «stać się starym, starszym; postarzeć się»: To niesłychane, jak się od tego czasu posunęła, zdaje się, że z trudem cię rozpoznała! K. Jedliński, Nie dać się. Dziwne, jak czasem zupełnie nagle odczuwa się, że człowiek posunął się w… …   Słownik frazeologiczny

  • posunąć się w latach — {{/stl 13}}{{stl 7}} postarzeć się, zestarzeć się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Od naszego ostatniego spotkania wyraźnie posunął się w latach. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • posuwać się – posunąć się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wolno przemieszczać się w określonym kierunku, zmieniać swoje położenie; wolno sunąć, przechodzić, przejeżdżać pewien odcinek drogi; iść, jechać do przodu; przesuwać się : {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • posuwać się – posunąć się za daleko — {{/stl 13}}{{stl 8}}{w czymś} {{/stl 8}}{{stl 7}} o człowieku: być blisko przekroczenia jakichś norm obyczajowych, społecznych lub przekroczyć je : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ktoś posuwa się za daleko w swoich oskarżeniach. Posunął się za daleko, więc… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • posuwać — → posunąć …   Słownik języka polskiego

  • posuwać się — Posunąć się (w latach) «stać się starym, starszym; postarzeć się»: To niesłychane, jak się od tego czasu posunęła, zdaje się, że z trudem cię rozpoznała! K. Jedliński, Nie dać się. Dziwne, jak czasem zupełnie nagle odczuwa się, że człowiek… …   Słownik frazeologiczny

  • lata — 1. Być w latach «o człowieku: być starym, przeżyć wiele lat»: W tym ścisku wybrałem takiego jednego, co najgłośniej krzyczał przeciwko komunie, a że był w latach i dobrze ubrany, to mu wsadziłem łapę do kieszeni i wymacałem pistolet. J. Stawiński …   Słownik frazeologiczny

  • daleko — dalej 1. «przysłówek określający odległość» a) «w znacznej odległości, w odległym miejscu, w oddaleniu» Gdzieś daleko grzmiały działa. Mieszkał w gajówce, daleko stąd. Dalej, za lasem, jest jezioro. ◊ Daleko (czegoś) szukać; coś jest takie, że… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”