rozwiązać

dk IX, \rozwiązaćwiążę, \rozwiązaćwiążesz, \rozwiązaćwiąż, \rozwiązaćał, \rozwiązaćany - rozwiązywać ndk VIIIa, \rozwiązaćzuję, \rozwiązaćzujesz, \rozwiązaćzuj, \rozwiązaćywał, \rozwiązaćywany

1. «usunąć węzeł, rozplątać coś związanego na supeł; rozsupłać sznurek, tasiemkę itp., którymi coś jest przewiązane, zawiązane»

Rozwiązać supeł, węzeł, kokardę.

Rozwiązać krawat, sznurowadło, sznurek, tasiemkę.

Rozwiązać paczkę, pęczek, wiązkę, zawiniątko, worek.

∆ Rozwiązać kogoś «uwolnić z więzów kogoś związanego, skrępowanego»

◊ Mieć rozwiązane ręce «być uwolnionym od zobowiązań, mieć swobodę działania»

◊ Coś (np. pieniądze, alkohol) rozwiązuje komuś język «coś skłania, zmusza kogoś do mówienia; coś czyni kogoś wymownym, rozmownym»

2. «uczynić coś nie obowiązującym, unieważnić (zwykle jakiś akt prawny)»

Rozwiązać umowę.

Rozwiązano z nim stosunek służbowy.

Małżeństwo zostało rozwiązane.

3. «spowodować zamknięcie czegoś, zaprzestanie działalności jakiejś organizacji, instytucji; zlikwidować coś»

Rozwiązać sejm.

Rozwiązać spółkę, stowarzyszenie, zespół.

Rozwiązać oddział.

4. «znaleźć właściwe, trafne rozstrzygnięcie, wyjście z jakiejś sytuacji, rozstrzygnąć coś; rozwikłać, wyjaśnić, odgadnąć, odczytać, odcyfrować»

Rozwiązać krzyżówkę, rebus, szaradę.

Nie mógł rozwiązać szyfru.

Wspólnie rozwiązali trudną sprawę.

Nie mogli rozwiązać tej kwestii.

Nie dająca się rozwiązać zagadka.

To by nam rozwiązało wszelkie trudności.

∆ Rozwiązać skrót «podać pełne brzmienie skrótu»

∆ mat. Rozwiązać równanie, zadanie «znaleźć niewiadomą wielkość albo działanie odpowiadające na pytanie zawarte w zadaniu, a pozostające w związku z podanymi w nim wiadomymi»

5. «zaprojektować coś; zrealizować, wykonać coś w myśl założeń, pomysłu, planu, projektu architektonicznego, konstrukcyjnego, plastycznego»

Funkcjonalnie rozwiązane wnętrza.

Znakomicie rozwiązany węzeł komunikacyjny.

Niewłaściwie rozwiązano elewację pod względem kolorystycznym.

rozwiązać się - rozwiązywać się

1. «zostać rozwiązanym, ulec rozwiązaniu»

a) «rozplątać się, rozsupłać się»

Sznurowadło mi się rozwiązało.

◊ Język się komuś rozwiązał «ktoś zaczął dużo mówić; ktoś się stał nagle wymowny, rozgadał się»

b) «o związku, organizacji, instytucji itp.: zostać zlikwidowanym, przestać istnieć»

Zespół się rozwiązał.

Stowarzyszenie się rozwiązało.

c) «zostać załatwionym, zakończonym, rozstrzygniętym; rozstrzygnąć się, rozwikłać się»

Sprawa się rozwiązała bez jego udziału.

Tajemnica się w końcu rozwiązała.

d) rzad. «zostać unieważnionym, przestać obowiązywać»

Po trzech latach umowa się rozwiązała.

2. «uwolnić się z więzów, rozwiązać sobie więzy, pęta»