skręcić

skręcić
dk VIa, \skręcićcę, \skręcićcisz skręć, \skręcićcił, \skręcićcony - skręcać ndk I, \skręcićam, \skręcićasz, \skręcićają, \skręcićaj, \skręcićał, \skręcićany
1. «spoić, zespolić, połączyć ze sobą luźne, równolegle ułożone włókna, nici itp., kręcąc je razem, np. robiąc linę, powróz»

Skręcić linę z włókien konopi, ze stalowych drutów.

Skręcić sznurek z lnu.

2. «złączyć, zespolić elementy czegoś w całość przez wkręcenie śrub»

Skręcić regały.

3. «nadać czemuś kształt spirali, sprężyny, zwijki, świdra, obracając dokoła osi pionowej lub poziomej; kręcąc zwinąć coś, spowodować wygięcie się, powyginanie się czegoś»

Skręcić papier w rulon.

Skręcić drut w spiralę.

Szyny skręcone w pożarze.

∆ Skręcić nogę, rękę «rozciągnąć lub naderwać torebkę stawową i wiązadła stawowe nogi, ręki»
◊ Skręcić papierosa «zrobić papierosa domowym sposobem, zawijając tytoń w bibułkę»
◊ Głód, ból itp. skręca kogoś, skręca komuś kiszki, wnętrzności, pot. kogoś aż skręca (z głodu, z bólu itp.) «ktoś jest bardzo głodny, kogoś bardzo boli itp.»
pot. Skręcić kark, łeb «ulec wypadkowi, ponieść śmierć na skutek wypadku»
◊ Zima skręciła kark, mróz skręcił kark «nastąpiło przesilenie; zima, mróz skończyły się»
4. «zmienić kierunek drogi, skierować się w inną stronę; zmienić pozycję, położenie czegoś»

Skręcić w lewo, w prawo.

Skręcić w przecznicę.

Skręcić do lasu, w las.

Samochód skręcił w polną drogę.

Tramwaj skręcił na inny tor.

Skręcił czołgiem w miejscu.

5. częściej ndk «o drodze, rzece lub innym szlaku: odchylać się pod jakimś kątem w stosunku do poprzedniego odcinka»

Szosa skręcała do miasteczka.

Szlak nagle skręcał.

Rzeka skręcała w dolinę.

6. posp. «popełnić jakąś nieuczciwość; skłamać, oszukać, ukraść coś»

Skręcił ojcu pieniądze.

Nie powiedział prawdy, skręcił.

skręcić się - skręcać się
1. «zostać skręconym, ulec skręceniu; zwinąć się»

Liście skręciły się od suszy.

Włosy skręciły się w pierścionki.

I szły pary po parach hucznie i wesoło, rozkręcało się, znowu skręcało się koło, jak wąż olbrzymi, w tysiąc łamiący się zwojów. (Mickiewicz)

pot. Kiszki się komuś skręcają «ktoś jest bardzo głodny»
◊ Wszystko się w kimś skręca ze zdenerwowania, z niepokoju, ze złości itp. «ktoś jest bardzo zdenerwowany, niespokojny, zły itp.»
2. «przybrać pozycję skurczoną, skulić się, zgarbić się»

Skręcać się z bólu.

Pies skręcił się w kłębek.

pot. Skręcać się ze śmiechu «śmiać się do rozpuku, bardzo serdecznie, niepohamowanie»
przen. częściej ndk «nie móc opanować jakichś uczuć; nie móc sobie dać rady z powodu niepokoju, zdenerwowania, ciekawości itp.»

Skręcać się z radości, z zazdrości.

Skręcać się z niepokoju, z oburzenia.

Mało się nie skręcił z tęsknoty.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • skręcić — 1. Głód, ból skręca kogoś, skręca komuś kiszki, wnętrzności; kogoś aż skręca (z głodu, z bólu itp.) «ktoś odczuwa coś (np. głód, ból) intensywnie»: Przez to jego milczenie nawet nie zjedliśmy, co nam matka na drogę uszykowała, lecz bałem się… …   Słownik frazeologiczny

  • skręcać się – skręcić się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} ulegać skręceniu; zwijać się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Skręcać się pod wpływem wysokiej temperatury. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl 12}}{{stl 7}} przybierać… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • złamać [skręcić] kark — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} zabić się; ulec poważnemu wypadkowi : {{/stl 7}}{{stl 10}}Spadł z drabiny i złamał sobie kark. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • skręcać — → skręcić …   Słownik języka polskiego

  • kark — 1. Giąć, zginać grzbiet, kark; schylać, pochylać głowę, kark przed kimś, przed czymś «poddawać się czyjejś władzy, ulegać komuś, pokornieć»: Ale Mania była harda i – podobnie jak Edward – przed nikim karku nie zginała. D. Koral, Wydziedziczeni. 2 …   Słownik frazeologiczny

  • kark — m III, D. u, N. karkkiem; lm M. i «tylna część szyi granicząca z grzbietem» Gruby, szeroki, tłusty kark. ◊ Iść, jechać, lecieć, pędzić itp. na złamanie karku «iść, jechać, pędzić itp. bardzo szybko, na oślep, nie zwracając uwagi na… …   Słownik języka polskiego

  • poskręcać — dk I, poskręcaćam, poskręcaćasz, poskręcaćają, poskręcaćaj, poskręcaćał, poskręcaćany 1. «skręcić, zwinąć wiele czegoś; skręcić coś w wielu miejscach» Wybuch poskręcał szyny, przewody. Fryzjer zbyt mocno poskręcał włosy. 2. «o większej liczbie… …   Słownik języka polskiego

  • skręcać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, skręcaćam, skręcaća, skręcaćają, skręcaćany {{/stl 8}}– skręcić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb, skręcaćcę, skręcaćci, skręć, skręcaćcony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} łączyć… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • łeb — 1. pot. Biec, gnać, lecieć, pędzić, uciekać itp. na łeb na szyję, na złamanie karku «biec, uciekać itp. bardzo szybko, co tchu, w wielkim pośpiechu, nie zwracając uwagi na przeszkody i niebezpieczeństwo»: (...) wdział swoje połatane buty i,… …   Słownik frazeologiczny

  • skręcenie — n I 1. rzecz. od skręcić. 2. mat. «liczba będąca miarą odchylenia w danym punkcie krzywej od położenia w płaszczyźnie» skręcenie się rzecz. od skręcić się …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”