grosz

m II, D. -a; lm M. -e, D. -y

1. «setna część złotego; moneta zdawkowa o takiej wartości ; także setna część szylinga austriackiego oraz moneta o takiej wartości; dawniej: srebrna moneta o różnej wartości wybijana w różnych krajach Europy»

Pięćdziesiąt groszy.

Miedziany grosz.

◊ Wdowi grosz «niewielka suma złożona na jakiś cel kosztem wyrzeczeń, lecz z serca, przez ludzi niezamożnych»

◊ Co do (ostatniego) grosza «wszystkie pieniądze, resztę pieniędzy; wszystko»

◊ Być, pozostać bez grosza, nie mieć grosza (przy duszy) «być bez pieniędzy»

◊ Ciułać, składać grosz do grosza «oszczędzać z trudem, kosztem jakichś wyrzeczeń»

◊ Kupić, sprzedać za grosze «kupić, sprzedać bardzo tanio»

◊ Liczyć się z (każdym) groszem «ostrożnie wydawać pieniądze, być oszczędnym»

◊ Nie dać, nie brać, nie wydać (złamanego) grosza «nie dać, nie brać, nie wydać ani trochę pieniędzy»

◊ Wydać, stracić, oddać ostatni grosz «wydać, stracić, oddać resztę pieniędzy»

◊ Nie mieć, nie posiadać czegoś (ani) za grosz «nie mieć czegoś wcale, ani trochę»

◊ Wtrącać, wsadzać swoje trzy grosze «odzywać się nie będąc pytanym, wypowiadać niepotrzebnie swoje zdanie; wtrącać się»

2. blm

pot. «zbiorowo: pewna suma pieniędzy; fundusz, kwota»

Mieć, uciułać trochę grosza.

◊ Grosz publiczny «pieniądze należące do państwa, organizacji społecznej, pieniądze przeznaczone na potrzeby obywateli»

◊ Ciężki, ładny grosz «znaczna kwota, duża suma pieniędzy»

◊ Marny, nędzny, psi, lichy grosz «bardzo mała suma pieniędzy»

◊ posp. Groszem nie śmierdzieć «nie mieć pieniędzy»

‹niem.›