- kosz
- Im II, D. -a; lm M. -e, D. -y a. -ów1. «rodzaj naczynia, różnego kształtu i wielkości, wykonanego z rozmaitych materiałów, używanego do noszenia, przechowywania, mierzenia czegoś; koszyk»
Kosz wiklinowy, blaszany.
Kosz do bielizny, do śmieci.
Kosz owoców, kwiatów.
Pleść kosze.
∆ mors. Kosz masztowy «półkolista platforma umieszczona wysoko na maszcie, służąca jako punkt obserwacyjny; bocianie gniazdo»◊ Być, zostać, osiąść, siąść na koszu a) «doznać zawodu, zostać pominiętym, wystrychniętym na dudka, znaleźć się w trudnej sytuacji» b) «nie wyjść za mąż, (rzadziej) nie ożenić się»◊ Dostać, dać kosza «dostać, dać odprawę, spotkać się z odmową, zwłaszcza przy oświadczynach o czyjąś rękę»◊ Coś się nadaje do kosza «coś jest niedobre, nadaje się do wyrzucenia»2. «rodzaj osłony, ochrony przed czymś»Małe okienko osłonięte koszem z blachy.
∆ bud. Kosz dachu «zagłębienie w dachu służące do odprowadzania wody opadowej, utworzone przez dwie przyległe lub przeciwległe połacie dachowe»3. «rodzaj przenośnej kabiny w kształcie dużego plecionego fotela, z wysokim oparciem i bokami osłaniającymi od wiatru»Plażowy kosz.
Opalać się w koszu.
4. «boczna przyczepa przy motocyklu dla pasażera»Motocykl z koszem.
5. «gondola zawieszona pod balonem, w której mieszczą się ludzie odbywający lot»6. «rodzaj przenośnego piecyka, w którym żarzy się koks lub węgiel»7. łow. «zasłona przed stanowiskiem myśliwych, zwykle z plecionych gałęzi, zasłaniających myśliwych przed zwierzyną»8. B.=M. a. D.sport. «metalowa obręcz z siatką otwartą u dołu; służy do wrzucania piłki w koszykówce; także potocznie o grze w koszykówkę»Grać w kosza.
∆ Wbijać, rzucać, strzelać kosza «wrzucać piłkę tak, żeby przeszła przez obręcz i siatkę kosza, przez co zdobywa się punkty w koszykówce»9. sport. «w szermierce: część rękojeści osłaniająca rękę zawodnika»IIm II, D. -a; lm M. -e, D. -y a. -ów1. hist. «obóz wojskowy u Tatarów i Kozaków zaporoskich; komenda takiego obozu»2. hist. «oddział wojska tatarskiego lub kozackiego»‹tur.-tat.›
Słownik języka polskiego . 2013.
