krąg

m III, D. kręgu, N. kręgiem; lm M. kręgi

1. «linia kształtu kolistego; przedmiot mający kształt kolisty; przedmioty, osoby itp. ułożone, ustawione w kształt kolisty»

Nakreślić, narysować krąg.

Krąg kiełbasy.

Krąg taneczny.

Kręgi na wodzie.

Lina zwinięta w kręgi.

∆ Zaklęty, zaczarowany krąg a) «w baśniach: koło zarysowane lub zataczane wokół człowieka podlegającego czarom» b) przen. «granica nie do przebycia»

∆ Zakreślać, zataczać krąg a. kręgi a) «o ptakach, samolotach: krążyć» b) przen. «obejmować coraz więcej osób»

∆ pot. Krąg polarny «koło podbiegunowe (północne lub południowe)»

∆ archeol. Krąg kamienny p. kromlech

∆ bud. techn. Krąg studzienny «kształtka rurowa z masy betonowej do budowy studzien z wodą pitną, osadników dla ścieków, studzienek, włazów itp. o znormalizowanej średnicy i wysokości zależnych od przeznaczenia»

◊ Kręgi pod oczami «sińce, cienie pod oczami»

przen.

a) «grupa osób, grono»

Krąg czytelników, przyjaciół, współpracowników, znajomych.

W rodzinnym kręgu spędzał wolny czas.

b) «zakres, zasięg myśli, przeżyć, zainteresowań itp.»

Krąg badań, interesów, spraw, zagadnień.

Muzyka wciągnęła go w swój krąg.

2. «przestrzeń zamknięta linią kolistą; płaski przedmiot kształtu kolistego»

Krąg światła.

Krąg sera.

∆ archeol. Krąg kulturowy «zespół cech kulturowych charakterystycznych dla określonego obszaru, niezmiennych w ciągu dłuższego okresu»

w krąg «dookoła, naokoło, w koło»

a) w użyciu przysłów.:

Biegać, tańczyć, zasiąść w krąg.

b) rzad. w funkcji przyimka:

Ławy ustawione w krąg izby.

kręgiem w użyciu przysłów. «dookoła, kołem, w koło»

Usiedli kręgiem przy ognisku.