mistrz

m II, DB. -a; lm M. -owie, DB. -ów

1. «człowiek przewyższający innych umiejętnością czegoś, biegłością w czymś, niedościgniony w jakiejś dziedzinie»

Mistrz magii.

Mistrz słowa.

Mistrz strategii, szermierki.

Mistrz w gastronomii, w sztuce łowieckiej.

Obrazy mistrzów niderlandzkich.

Ktoś jest mistrzem konwersacji.

∆ Mistrz ceremonii «osoba kierująca przebiegiem jakiejś uroczystości; dawniej: urzędnik dworski dbający o przestrzeganie ceremoniału podczas wszelkich uroczystości dworskich»

∆ sport. Mistrz Polski (Europy, świata) w strzelaniu, w zapasach itp. «tytuł przysługujący zdobywcy pierwszego miejsca w zawodach w danej dyscyplinie sportowej, rozgrywanych pomiędzy reprezentantami z całego kraju (Europy, świata); sportowiec mający taki tytuł»

∆ Mistrz wszechwag «w boksie: mistrz wagi ciężkiej»

◊ Mistrz nad mistrze «mistrz nie mający sobie równego wśród mistrzów (w danej dziedzinie)»

2. «człowiek godny naśladowania, uznany przez innych za wzór, za przewodnika w jakiejś dziedzinie; nauczyciel»

Prześcignąć swego mistrza.

Ktoś jest mistrzem savoir-vivre'u.

3. «rzemieślnik z dyplomem uprawniającym do samodzielnego wykonywania zawodu i do prowadzenia warsztatu; pracownik o określonych kwalifikacjach zatrudniony w odpowiednim dziale produkcyjnym zakładu przemysłowego, fabryki itp., odpowiadający za całokształt produkcji w tym dziale; majster»

Mistrz kamieniarski, murarski, tkacki.

Mistrzowie cechowi, fabryczni.

Wyzwolić się na mistrza.

4. «przełożony zgromadzenia, zakonu rycerskiego»

Mistrz zakonu krzyżackiego, maltańskiego.

∆ Wielki mistrz «najwyższy zwierzchnik zakonu rycerskiego (np. u Krzyżaków), wybierany dożywotnio przez kapitułę zakonną i przez nią kontrolowany»

‹czes. z niem.›