- oś
- ż V, DCMs. osi; lm M. osie, D. osi1. «wyobrażalna prosta będąca linią centralną jakiegoś układu elementów przestrzennych, np. linia centralna budynku, miasta, dzielnicy itp.»
Oś urbanistyczna.
Zbudować obiekt na osi.
∆ astr. Oś Ziemi, oś ziemska «wyobrażalna prosta przechodząca przez bieguny geograficzne, wokół której Ziemia obraca się w ciągu doby»∆ bot. Oś kwiatowa «główny pęd kwiatostanu, z którego wyrastają szypułki kwiatów lub boczne gałązki w kwiatostanie złożonym»∆ fiz. Oś optyczna (soczewki, zwierciadła) «wyobrażalna prosta przechodząca przez środek soczewki lub zwierciadła i przez geometryczny środek krzywizn ograniczających soczewkę lub krzywizny tworzącej zwierciadło»∆ mat. Oś liczbowa «linia prosta, na której obrano punkt zerowy i kierunek dodatni oraz ustalono odcinek jednostkowy»∆ Oś współrzędnych «jedna z dwóch osi liczbowych wykreślonych prostopadle do siebie»∆ Oś odciętych a. oś zmiennej X «jedna z dwóch osi współrzędnych na płaszczyźnie, na której wyznacza się zmienną niezależną X»∆ Oś rzędnych a. oś zmiennej Y «jedna z dwóch osi współrzędnych na płaszczyźnie, na której wyznacza się zmienną zależną Y»∆ Oś symetrii «prosta odpowiadająca samej sobie w danej symetrii»∆ miner. Oś krystalograficzna «w budowie sieci przestrzennej kryształu: oś układu współrzędnych, wyobrażalna prosta łącząca środki przeciwległych kątów lub płaszczyzn»2. «podłużna, o kolistym przekroju część jakiejś maszyny lub urządzenia, na której osadzone są inne części, obracające się dokoła niej lub wraz z nią, poruszające się wzdłuż niej lub wykonujące ruch wahadłowy»Oś wozu, wagonu.
Oś w samochodzie.
Oś koła młyńskiego.
przen. «ośrodek, punkt centralny czegoś; rdzeń, kościec»
Słownik języka polskiego . 2013.
