bić

bić
ndk Xa, biję, bijesz, bij, bił, bity
1. «zadawać razy, ciosy; chłostać, smagać»

Bić kogoś - pięściami, rózgą, kijem, batem.

Bić kogoś, coś - z całej siły, do utraty przytomności, do upadłego, ile wlezie.

Bić po łapach; bić po plecach, po twarzy a. w plecy, w twarz.

◊ Bij, zabij «wykrzyknik wyrażający wrogość, napastliwość w stosunku do kogoś»

Wszyscy bij, zabij na niego za to.

pot. Ktoś nie w ciemię bity «ktoś umiejący się zachować w każdej sytuacji, odznaczający się sprytem»
2. «uderzać, walić czymś»

Bić kilofami ziemię a. w ziemię.

Bić pięścią w stół.

Konie biją kopytami o bruk.

Deszcz, wiatr bije w okna, o szyby.

∆ Bić brawo «klaskać w dłonie na znak aplauzu»
∆ Bić w bębny, kotły «uderzać wystukując rytm»
∆ Bić w dzwony «dzwonić»
∆ Bić na alarm «alarmować dzwonieniem, biciem w bębny, kotły itp.»
przen. «sygnalizować o grożącym niebezpieczeństwie, o gwałtownej potrzebie czegoś, wzywać do gotowości»
∆ Bić pianę, krem a. bić białko, jajko, śmietanę «uzyskiwać pianę, krem trąc, uderzając odpowiednim przyrządem białko, jajko, śmietanę»
techn. Bita droga «droga o utwardzonej nawierzchni»
◊ Bić na to, że…, żeby… «usilnie nalegać na coś, podkreślać coś»
◊ Coś bije w kogoś, w coś; ktoś jest bity czymś, przez coś «coś działa na czyjąś szkodę, przeciwko komuś, coś komuś zagraża; ktoś ponosi stratę»
◊ Bić czołem pokłony «kłaniać się pochylając się bardzo nisko»
3. «o dzwonie, zegarze itp.: wydawać dźwięk; dzwonić, wydzwaniać»

Dzwony biją na mszę.

Zegar bije godziny.

4. «o liczniku: działając wskazywać ilość przejechanych kilometrów (w samochodzie), zużytej energii - elektryczności, gazu itp.»
5. «o sercu, pulsie itp.: tętnić, pulsować»

Serce bije cicho, głośno, przyśpieszonym rytmem.

Puls bije miarowo.

Tętna biją w skroniach.

◊ Z bijącym sercem «ze wzruszeniem, ze zdenerwowaniem; z biciem serca»
6. «wydobywać się, rozprzestrzeniać się w sposób gwałtowny; tryskać, buchać»

Źródło bije ze skał.

Fontanna bije wysoko.

Słup ognia, dymu bije z palącego się domu.

Blask, zapach bije z czegoś, od czegoś.

◊ Coś bije w oczy «coś zwraca, przyciąga uwagę, zadziwia»
pot. Siódme poty biją na kogoś «wyrażenie używane dla oddania czyjegoś zdenerwowania, strachu, zmęczenia itp.»
przen. «odzwierciedlać się, dawać się zaobserwować»

Z twarzy bije radość.

7. «strzelać z dział, trafiać pociskami; o działach: wyrzucać pociski»

Artyleria bije po gniazdach karabinów maszynowych, w domy.

Bić z dalekonośnych dział.

Bić do kogoś.

◊ Niech mnie (go, was itp.) kule biją «wykrzyknienie ekspresywne wyrażające różne stany uczuciowe»
8. «zwyciężać, pokonywać, przewyższać»

Zająć pierwsze miejsce bijąc swoich rywali.

Bić kogoś zasobem wiedzy.

◊ Bić na głowę kogoś «odnosić pewne, całkowite zwycięstwo militarne lub w jakiejkolwiek innej dziedzinie»
◊ Bić rekordy «osiągać, uzyskiwać wyniki lepsze niż dotąd w jakiejś dziedzinie; przewyższać czyjeś osiągnięcia»
◊ Bić kartę (króla, dziewiątkę itp.), pionka, figurę szachową - inną, wyższą kartą, pionkiem, figurą szachową «zabierać kartę, pionek, figurę szachową przeciwnika w grze»
9. «zabijać, zarzynać, szlachtować»

Bić drób, wieprze.

10. «tłoczyć, odciskać, drukować»

Bić pieniądze, medale.

Bić drugi nakład książki.

bić się
1. strona zwrotna czas. bić w zn. 2

Bić się rękami po bokach, po udach.

◊ Bić się w piersi «dotykać pięścią piersi na znak skruchy, żalu - odmawiając odpowiednią formułę w pacierzu; także na znak przysięgi, zapewnienia o czymś»
przen. «uznawać swoją winę; kajać się, żałować»

Bić się w piersi z powodu zaniedbania czegoś.

2. «bić jeden drugiego, wzajemnie sobie zadawać razy»

Chłopcy biją się na pauzach.

Wróble biją się o okruchy.

3. «brać udział w walkach; walczyć, wojować»

Bić się o wolność, o sprawiedliwość społeczną.

Bić się za ojczyznę.

Bić się z wrogami kraju.

Polacy bili się na wszystkich frontach podczas II wojny światowej.

◊ Bić się z myślami «rozważać różne możliwości, zastanawiać się nad czymś, nie móc się zdecydować»
4. «pojedynkować się»

Bić się na szpady.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • BIC — or Bic may refer to:Acronyms*Bahá í International Community, a Bahá í agency with consultative status with the United Nations. *Bahrain International Circuit, a venue used for drag racing, GP2, and an annual Formula One Grand Prix. *Baltimore… …   Wikipedia

  • bić — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ic. biję, bije, bity {{/stl 8}}– pobić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IIIc {{/stl 8}}{{stl 7}} w rywalizacji: okazywać swoją wyższość, przewyższać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Podczas testów kwalifikacyjnych bił wszystkich… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Bic — steht für: Bîc, einen Fluss in Moldawien Le Bic, eine Gemeinde in der kanadischen Provinz Québec BIC ist die Abkürzung für: Bank Identifier Code, ein Teilschlüssel des SWIFT Code zur weltweit eindeutigen Bezeichnung einer Bank, siehe SWIFT #BIC… …   Deutsch Wikipedia

  • BIC — steht für: Bic (Sălaj), ein Dorf in Rumänien Bîc, einen Fluss in Moldawien Le Bic, ein Ort und ehemalige Gemeinde in der kanadischen Provinz Québec Bic (Radsportteam); ein französisches Radsportteam BIC ist die Abkürzung für: Bahá’í International …   Deutsch Wikipedia

  • BIC — (homonymie) Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.  Pour les articles homophones, voir BICC et bique. {{{imag …   Wikipédia en Français

  • bič — bȉč m <N mn bìčevi, G bȉčēvā> DEFINICIJA 1. uzica od kože ili od upredenih niti pričvršćena na držak da bi služila za šibanje (obično konja za vuču), pričvršćen kožnati ili konopljeni dio za bičalje 2. taj dio i bičalje zajedno 3. pren.… …   Hrvatski jezični portal

  • bic — s. v. taur. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  bic s. n., pl. bícuri Trimis de siveco, 05.09.2008. Sursa: Dicţionar ortografic  bic ( ci), s.m. – (Olt.) Taur. bg. bik, sb. bik …   Dicționar Român

  • bicəgi — doğmağ: (Salyan) ilkinə doğmaq. – Tükəzban bicəgi doğdı …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • Bic — es una compañía francesa con sede en Clichy. Fundada en 1945, es conocida por hacer productos desechables de bajo coste incluyendo encendedores, bolígrafos, y máquinas de afeitar. Compite contra Faber Castell, Gillette, Newell Rubbermaid y… …   Enciclopedia Universal

  • BIC — [bɪk], der; [s], [s] [Abk. für engl. bank identifier code]: international standardisierter Schlüssel zur Identifizierung von Kreditinstituten …   Universal-Lexikon

  • Bic — bic, vic nm division administrative territoriale; quartier de commune, hameau Hautes Pyrénées …   Glossaire des noms topographiques en France

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”