- prawda
- ż IV, CMs. \prawdawdzie; lm D. prawd1. «zgodna z rzeczywistością treść słów; prawdziwość, szczerość, rzetelność»
Głęboka, szczera, rzetelna, gorzka prawda.
Prawda psychologiczna, moralna, życiowa.
Prawdy podstawowe, odwieczne, niepodważalne.
Odstępstwa od prawdy.
Ziarno, źdźbło prawdy.
Głosić, mówić prawdę.
Mieszać prawdę z fantazją.
Czyjeś słowa tchną prawdą.
Nie ma w czymś za grosz (ani odrobiny) prawdy.
Zapis odpowiada prawdzie.
∆ Prawda; to prawda «tak jest; istotnie, rzeczywiście (zwrot potwierdzający słuszność czyjejś wypowiedzi, często wtrącany jedynie dla wzmocnienia treści wypowiedzianych słów)»∆ Prawda!; ach, prawda! itp. «wykrzyknienie wyrażające nagłe uprzytomnienie sobie czegoś; a tak!; rzeczywiście!»∆ Prawda? «w funkcji partykuły pytającej, na którą oczekuje się odpowiedzi; czy tak?, naprawdę?»∆ Czy to prawda? «czy tak rzeczywiście jest, było, zdarzyło się?»◊ Święta prawda «słowa niewątpliwie prawdziwe; tak rzeczywiście jest, było»◊ Prawdę mówiąc, prawdę powiedziawszy «chcąc być zupełnie szczerym, należy przyznać, że…; naprawdę, w rzeczywistości, w istocie»◊ Mijać się, minąć się, rozminąć się z prawdą «mówić, powiedzieć coś nieprawdziwego; przedstawiać, przedstawić rzeczy, fakty niezgodnie z rzeczywistością, fałszywie; kłamać, skłamać»◊ Powiedzieć (pot. wygarnąć, rąbnąć) słowa prawdy, kilka słów prawdy, prawdę w oczy «powiedzieć rzeczy prawdziwe szczerze, śmiało, bez ogródek»◊ podn. Dać świadectwo prawdzie «wyraźnie coś potwierdzić, zaświadczyć, zadokumentować»◊ przestarz. Bogiem a prawdą «mówiąc szczerze, w istocie rzeczy, w samej rzeczy, w gruncie rzeczy; naprawdę»□ Prawda w oczy kole «szczere słowa mogą drażnić słuchającego, gdy odkrywają niemiłe, choć prawdziwe fakty»2. «to, co rzeczywiście jest lub było, zdarzyło się; obiektywna rzeczywistość»Dziejowa, historyczna prawda.
Prawda o ludziach, o faktach, o zjawiskach, o rzeczach.
Być, znajdować się blisko prawdy.
Dążyć do prawdy.
Dojść, dowiedzieć się, poszukiwać prawdy.
Objawić, odkryć, zacierać prawdę.
Prawda się odsłania, wyłania.
◊ Naga prawda «rzeczywistość, fakty niczym nie upiększone»◊ Spojrzeć prawdzie w oczy «przyjąć do wiadomości fakty niemiłe; zdać sobie sprawę z kłopotliwej sytuacji; umieć się pogodzić z przykrą rzeczywistością»□ Prawda jak oliwa na wierzch wypływa.co prawda «trzeba przyznać, że…; szczerze mówiąc, prawdę mówiąc; wprawdzie»Mam co prawda mało czasu, ale przyjdę do ciebie.
Słownik języka polskiego . 2013.
