- przyjść
- dk, przyjdę, przyjdziesz, przyjdź, przyszedł, przyszła, przyszli, przyszedłszy - przychodzić ndk VIa, \przyjśćdzę, \przyjśćdzisz, \przyjśćchodź, \przyjśćdził1. «o ludziach i zwierzętach: idąc przybyć dokądś, do kogoś»
Przyjść do biura, do domu.
Przyjść do kolegi.
Przyjść na dworzec.
Nie przyszedł na spotkanie, w odwiedziny, z wizytą.
Przyjść do kogoś do sprzątania.
Przyjść komuś z odsieczą, z pomocą.
Przychodzić dokądś codziennie, często.
Przychodzić gromadnie, pojedynczo.
◊ Przyjść do kogoś z czymś «zwrócić się do kogoś z czymś, zaproponować coś, przedstawić coś komuś, prosić o pomoc w jakiejś sprawie»◊ Przyjść na świat «urodzić się»◊ Przyjść do równowagi «odzyskać równowagę psychiczną; opanować się»◊ Przyjść do siebie a) «odzyskać siły, wrócić do zdrowia» b) «odzyskać równowagę psychiczną, otrząsnąć się z wrażenia; opanować się, ochłonąć»◊ Przyjść do zdrowia «odzyskać zdrowie, wyzdrowieć»□ Kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi.□ Przyjdzie (przyszła) koza do woza.2. «o środkach komunikacji: posuwając się dotrzeć do określonego celu; dojechać, nadjechać, nadpłynąć»Autobus, tramwaj przyszedł.
Pociąg przyszedł w określonym czasie, z opóźnieniem.
3. «o listach, przesyłkach, wiadomościach itp.: zostać doręczonym, dostarczonym, przekazanym; dojść do adresata lub na oznaczone miejsce; nadejść»Przyszedł od kogoś list.
Przyszła poczta.
Przyszły pieniądze.
Telegram przyszedł w porę.
Przychodziły z różnych stron wiadomości, wieści, nowiny.
Czasopisma przychodzące regularnie.
4. «o wietrze, falach, zapachach itp.: dotrzeć, nadciągnąć, nadpłynąć»Huragan przyszedł z północy.
Przyszła fala i zmyła ślady stóp.
5. «o czasie, porach roku, towarzyszących im zjawiskach; o aktach, stanach, przeżyciach: nastać, nastąpić, przybliżyć się, nadejść»Przyszła wiosna, zima.
Przyszła noc.
Przyszedł chłód, mróz.
Przyszły upały.
Przyszła bieda, wojna.
Przyszła starość.
Sen przyszedł nad ranem.
Przyszedł termin zapłacenia weksla.
Przychodzi moda na coś.
Po burzy przychodzi słońce.
◊ pot. Przyszło komuś na coś «ktoś został do czegoś doprowadzony, zmuszony; spotkało kogoś coś, zwykle złego, przykrego»◊ Przyjdzie komuś coś zrobić, pracować, zapłacić, sprzedać coś; umrzeć itp. «ktoś będzie musiał, trzeba będzie coś zrobić, pracować, zapłacić za coś, umrzeć itp.»◊ Jak przyjdzie co do czego, to… «kiedy trzeba będzie coś wykonać, kiedy nastąpi odpowiednia pora do czegoś, to…»□ Przyszła kryska na Matyska.6. «powstać w umyśle; nasunąć się, zjawić się»Przyszła komuś fantazja, chętka, ochota.
Przyszedł pomysł, refleksja.
◊ Coś przyszło komuś do głowy, na myśl, ktoś przyszedł komuś na myśl «coś się komuś nasunęło, ktoś wpadł na dany pomysł, ktoś przypomniał sobie coś lub kogoś»7. zwykle w 3 os. lp «dawać się osiągnąć»Coś komuś przyszło łatwo, darmo.
Coś komuś przychodzi z trudem, z wysiłkiem.
◊ Co mi, ci itp. z tego przyjdzie? co przyjdzie z tego, że… «jaką ktoś będzie miał korzyść z czegoś, na co się komuś to przyda?; jaka będzie korzyść z tego, że…»◊ Nic nie przyjdzie komuś z czegoś (np. z planów, z pieniędzy) «ktoś nie będzie miał z czegoś (np. z planów, z pieniędzy) żadnych korzyści; coś się na nic nie przyda»□ Lekko przyszło, lekko poszło.
Słownik języka polskiego . 2013.
