- szary
- szarzy1. «o kolorze: będący mieszaniną białego z czarnym; ciemnosiwy, ciemnopopielaty»
Szare oczy.
Szare niebo.
Szara suknia, torba.
Szare ściany.
∆ Szare mydło «mydło potasowe produkowane z gorszych gatunków olejów, miękkie, o mazistej konsystencji, dobrze pieniące się; używane głównie do szorowania i do celów przemysłowych»∆ Sól szara «sól kamienna, nie oczyszczana, używana do celów przemysłowych i dla bydła»∆ Szary papier «gatunek papieru do pakowania lub okładania książek i zeszytów szkolnych, zwykle koloru jasnobrązowego lub popielatego»∆ Szary sos «słodkawy sos przyrządzany na karmelu, zaprawiony mąką, zwykle z dodatkiem wina, soku cytryny, rodzynków i migdałów, podawany najczęściej do ryb»∆ anat. Istota szara «substancja stanowiąca zewnętrzną warstwę mózgowia składająca się z komórek nerwowych»∆ ogr. Szara reneta «zimowa, szlachetna odmiana jabłoni; owoc tej jabłoni»∆ Szara bera «jesienna odmiana gruszy o owocach wydłużonych, pokrytych szarozieloną skórką; także owoc tej gruszy»∆ Szara pleśń «choroba roślin uprawnych i płodów rolnych wywołana przez grzyby, charakteryzująca się występowaniem na owocach lub roślinach szarego nalotu, gniciem, a także często obumieraniem roślin»∆ włók. Szare płótno «lniane płótno samodziałowe, nie bielone»∆ zool. Słowik szary «Luscinia luscinia, gatunek słowika, ptak charakteryzujący się pięknym śpiewem; zamieszkuje większą część Polski, przelotny»∆ Niedźwiedź szary → grizzly◊ pot. Rządzić się jak szara gęś «rządzić się gdzieś samowolnie»□ W nocy wszystkie koty szare.2. «niczym się nie wybijający, przeciętny; mało znaczący»Szary człowiek.
◊ Szara eminencja «człowiek pozornie niczym się nie wyróżniający, lecz w istocie mający decydujący głos w jakiejś sprawie, kierujący czymś z ukrycia»◊ Na szarym końcu «na ostatnim, najgorszym miejscu, szczególnie przy stole; na ostatniej pozycji»3. «pozbawiony wyrazistych cech; mało urozmaicony, jednostajny, nieciekawy, nudny, bezbarwny»Szare dni, lata.
Szare życie.
4. «nie rozjaśniony światłem słonecznym, ciemny, mroczny, niepogodny»Szary dzień.
Szary świt.
Szary zmrok.
◊ Szara godzina «pora dnia, w której zapada zmrok; szarówka»
Słownik języka polskiego . 2013.
