ująć

ująć
dk Xc, ujmę, ujmiesz, ujmij, ujął, ujęła, ujęli, ujęty, ująwszy - ujmować ndk IV, \ująćmuję, \ująćmujesz, \ująćmuj, \ująćował, \ująćowany
1. «wziąć, uchwycić coś ręką, rękami lub narzędziem; dawniej: objąć kogoś»

Ująć młot obiema rękami, w obie ręce.

Ująć głowę w dłonie.

Ująć czyjąś rękę.

Ująć kogoś pod rękę, za ramię.

Ująć konia za cugle.

◊ Ująć rządy, ster rządów w swoje ręce «zacząć sprawować władzę, zacząć rządzić, kierować czymś, kimś»
◊ Ująć coś, kogoś w garść, w karby «podporządkować sobie coś, kogoś; poskromić, ujarzmić kogoś»
2. tylko dk «schwytać, zatrzymać, aresztować»

Ująć bandytę.

3. «sformułować coś w pewien sposób, dać czemuś określoną formę»

Ujął swoją myśl w lapidarnym skrócie.

Morał ujęty w formę przysłowia.

Treść utworu ujęta w kilku słowach.

4. «zyskać czyjąś sympatię, przyjaźń, pociągnąć kogoś ku sobie; zjednać»

Ujmować sobie ludzi.

Ujął wszystkich swoją uprzejmością, serdecznością.

Ująć kogoś za serce.

5. «odjąć trochę czegoś; uszczuplić coś, opuścić coś, np. w opowiadaniu»

Ująć trochę bagażu, zapasów.

Opowiedział wszystko, niczego nie ujmując.

◊ Ująć sobie lat «podać, że się ma mniej lat, niż jest w rzeczywistości»
◊ Nic dodać, nic ująć «zwrot określający doskonałość jakiejś wypowiedzi; doskonale, bez zarzutu»
◊ Nie ujmując komuś czegoś, niczego komuś nie ujmując… «nie negując jakichś cech u kogoś, czyichś zalet, nie umniejszając czyjegoś znaczenia, czyjejś wartości…»
ująć się - ujmować się
1. «stanąć w czyjejś obronie, wziąć kogoś w obronę»

Ująć się za winowajcą, za pokrzywdzonym.

2. książk. strona zwrotna czas. ująć w zn. 1

Ująć się za głowę (ze zmartwienia, z bólu).

◊ Ująć się pod boki «oprzeć dłonie na biodrach, zwykle dla wyrażenia pewności siebie»
3. książk. «ująć, objąć siebie wzajemnie»

Ujęli się w tańcu za ręce.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • ujac — ȕjac m <G ȗjca, N mn ȗjci> DEFINICIJA reg. fam. ujak ETIMOLOGIJA vidi ujak …   Hrvatski jezični portal

  • ująć — Nie ujmując komuś czegoś; nic, niczego komuś nie ujmując «nie umniejszając czyjegoś znaczenia, czyjejś wartości»: Nie ujmując zasług Szoberowi, musimy jednak pamiętać, że od pierwszego wydania jego gramatyki upłynęło wiele dziesiątków lat. W tym… …   Słownik frazeologiczny

  • ująć się — honorem zob. honor 1 …   Słownik frazeologiczny

  • ująć (się) — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 22}}ujmować (się) {{/stl 22}}{{stl 8}}{coś} {{/stl 8}}{{stl 22}}ujdzie w tłoku {{/stl 22}}{{stl 7}} coś może być do przyjęcia, zaakceptowania; w ostateczności nadaje się, odpowiada jakimś wymaganiom :… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ujmować się – ująć się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} brać kogoś w obronę, stawać po jego stronie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ująć się za skazanym, za skrzywdzonym. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl 12}}{{stl 7}} chwytać …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ujmować – ująć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{coś} {{/stl 8}}w słowa {{/stl 13}}{{stl 7}} opowiadać o czymś, przedstawiać coś przy pomocy słów : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ująć w słowa jakiś problem, przebieg rozumowania. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ujmować – ująć sobie lat — {{/stl 13}}{{stl 7}} zatajać, starać się ukryć swój wiek; mówić, że się ma mniej lat niż w rzeczywistości : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kiedy przekroczyła czterdziestkę, zaczęła ujmować sobie lat. Makijażem próbowała ująć sobie lat. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • chwytać – chwycić [ujmować – ująć] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}za serce {{/stl 13}}{{stl 7}} wywoływać czyjeś wzruszenie; ujmować, rozrzewniać kogoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jego przeprosiny i stropiona mina ujęły ją za serce. Wiedziała, jak chwycić go za serce, ale nie… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ujmować — → ująć …   Słownik języka polskiego

  • ujmować się — Ująć się honorem zob. honor 1 …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”