chcieć

chcieć
ndk, chcę, chcesz, chciej, chciał, chcieli, chciany
1. «mieć chęć, ochotę, wolę; pragnąć, życzyć sobie; także: zamierzać»

Chcieć chleba.

Chcieć wyjechać.

Chcieć jak najlepiej.

Chcieć, żeby było lepiej.

Człowiek chcący spokoju.

Urodzić dziecko nie chciane.

Właśnie chciałem wyjść, kiedyś wszedł.

◊ Ktoś mówi, robi itp. co chce, ile chce, jak chce itp. «ktoś mówi, robi itp. co mu się podoba, według swej woli, według swego wyboru»
◊ Komuś się chce jeść, pić, spać itp. «ktoś jest głodny, spragniony, senny»
◊ Komuś się chce śmiać, płakać, pracować itd. «komuś się zbiera na śmiech, płacz; ktoś ma ochotę do śmiechu, płaczu, do pracy itd.»
◊ Komuś się nic nie chce «ktoś jest apatyczny, nie ma na nic ochoty, źle się czuje»
◊ Chcieć czegoś, coś od kogoś «mieć do kogoś jakąś sprawę, jakąś pretensję, jakieś żądanie»
◊ Chcieć kogoś (za żonę, za męża) «pragnąć się z kimś ożenić, wyjść za kogoś za mąż»
◊ Chciałoby się coś zrobić; chciałoby się, aby (żeby)… «dobrze byłoby coś zrobić; dobrze by było, żeby…»
◊ Chcąc nie chcąc «mimo woli, wbrew własnej woli»
◊ Czego a. co (tu) chcesz «co (tu) robisz; jaką masz sprawę»
◊ Co, cóż chcesz «potoczny zwrot wtrącony w rozmowie: przecież, wiadomo, to oczywiste»
◊ Komuś się nie chce wierzyć w coś, że, aby… «ktoś nie może uwierzyć, trudno w coś uwierzyć»
◊ Jak sobie chcesz «możesz postawić na swoim, ale ja jestem temu przeciwny»
◊ Jak chce zwyczaj, legenda, autor itp. «zgodnie ze zwyczajem, według legendy, zdaniem autora; jak podaje legenda, autor itp.»
◊ Los, traf, przypadek, pech chciał, nieszczęście chciało, że… «los itp. zrządził, nieszczęście sprawiło, że…; tak wypadło, tak się stało, że…»
◊ Niech się dzieje, co chce «niech będzie, co ma (musi) być; trudno!»
□ Chcieć to móc.
□ Kto chce psa uderzyć, ten zawsze kij znajdzie.
2. «z podmiotem nieżywotnym, zwykle z przeczeniem: opierać się czemuś; przychodzić z trudnością»

Prośba nie chce przejść jej przez gardło.

Nauka nie chciała wchodzić mu do głowy.

Zboże nie chciało wschodzić.

Wiosna nie chce nadejść.

Ogień nie chce się palić.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • chcieć — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk IXa, chcę, chce, chciej, chciał, chcieli, chciany {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} czuć wypływającą z rozumu, woli potrzebę zrobienia czegoś, osiągnięcia czegoś, zaspokojenia oczekiwań… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • chcieć — 1. Chcąc nie chcąc «(nawet) wbrew własnej woli»: Na widok męża zeskoczyła z osła i podbiegłszy ku niemu podniosła nań swoje wielkie oczy. Chcąc nie chcąc musiał przystanąć. Z. Kossak, Przymierze. 2. Los, traf, przypadek, pech chciał, nieszczęście …   Słownik frazeologiczny

  • chcieć [i syn.] gwiazdki z nieba — {{/stl 13}}{{stl 7}} pragnąć czegoś nieosiągalnego, marzyć o czymś niemożliwym do spełnienia, chcieć nazbyt wiele : {{/stl 7}}{{stl 10}}Komuś po tym wszystkim, co dostał, chce się (zachciało się) gwiazdki z nieba. Ktoś pragnie gwiazdki z nieba –… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • (chcieć) przychylić — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}nieba {{/stl 13}}{{stl 7}} chcieć uczynić dla kogoś, dla czyjegoś szczęścia, zadowolenia wszystko, co możliwe : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nieba by mu przychylili, a on okazał taką niewdzięczność. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • chcieć i bać się — {{/stl 13}}{{stl 7}} żartobliwie: wahać się przed podjęciem decyzji : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie może się zdecydować na ten wyjazd – chciałby i boi się. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • chcieć się — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. nos ndk IXa, chce się, chciało się {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} ktoś odczuwa zmysłami jakiś stan, potrzebę organizmu wymagającą zaspokojenia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Komuś chce się jeść… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • chcieć się rzygać — Odczuwać niechęć, obrzydzenie, irytację, lub nudę Eng. To be repelled, disgusted, irritated, or bored with something …   Słownik Polskiego slangu

  • nie chcieć widzieć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}na oczy {{/stl 13}}{{stl 7}} nie chcieć już nigdy więcej spotkać kogoś, obcować z kimś; nie chcieć kogoś znać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie chcę cię tu więcej widzieć na oczy, draniu. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • nie chcieć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{o kimś, o czymś [czegoś]} {{/stl 8}}wiedzieć [słyszeć] {{/stl 13}}{{stl 7}} nie chcieć więcej obcować z kimś, z czymś: życzyć sobie nie mieć już do czynienia z kimś, z czymś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie chcę już wiedzieć o… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • móc [chcieć] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{coś} {{/stl 8}}jeść łyżkami {{/stl 13}}{{stl 8}}często nieosobowo {{/stl 8}}{{stl 7}} o czymś wyjątkowo apetycznym, atrakcyjnym, nęcącym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Takie pyszne, że chciałoby się jeść łyżkami. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”