zdać

dk I, zdam, zdasz, zdadzą, zdaj, zdał, zdany - zdawać ndk IX, zdaję, zdajesz, zdają, zdawaj, zdawał, zdawany

1. «przekazać, oddać coś komuś w formie urzędowej; powierzyć komuś coś, załatwienie czegoś»

Zdać gospodarstwo.

Zdawać pieniądze do kasy.

Zdać walizki na bagaż.

Zdać dowództwo, zarząd.

◊ Zdać z czegoś sprawę, relację, raport «pisemnie lub ustnie przedstawić stan, przebieg czegoś»

◊ Zdać sobie sprawę z czegoś «uprzytomnić, uświadomić sobie coś»

2. «skazać na coś, postawić w sytuacji zmuszającej do czegoś»

Być zdanym na czyjąś łaskę, na własne siły, na siebie.

3. «złożyć pomyślnie egzamin; także: uzyskać promocję, prawo wstępu do szkoły na podstawie złożonego egzaminu, w ndk: przystępować do egzaminu»

Zdać matematykę, pot. z matematyki.

Zdać na uniwersytet, do technikum.

Zdawać egzamin, maturę, poprawkę.

zdać się - zdawać się

1. «zaufać, zawierzyć w czymś komuś, oprzeć się na kimś, na czymś»

Zdać się na kogoś.

Zdać się na los.

2. częściej ndk «wyglądać jakoś w czyichś oczach, mieć pozór czegoś, wywoływać wrażenie czegoś»

Miasto zdało się nam warowną twierdzą.

Chwila zdawała się być wiekiem.

Zdawał się spać.

3. tylko dk, pot. «stać się potrzebnym, odpowiednim do czegoś lub na coś; nadać się, przydać się»

To mi się na nic nie zda.

Zdałoby się trochę pieniędzy na drogę.

◊ pot. Coś się nie zda psu na budę «coś jest nic niewarte, do niczego nieprzydatne»

zdaje się nieos.

«ktoś przypuszcza, sądzi; wydaje się»

Zdaje się, że będzie deszcz.

Zdaje mi się, że jestem chory.

◊ Nie zdaje mi się, coś mi się nie zdaje «mam co do czegoś wątpliwości, nie sądzę»