- figura
- ż IV, CMs. \figuraurze; lm D. \figuraur1. «postać ludzka lub zwierzęca wyobrażona w malarstwie lub rzeźbie; posąg, statua; gwarowe i potoczne: krzyż, posąg, przydrożna kapliczka umieszczane w miejscach otwartych (przy drogach, na placach itp.) i będące przedmiotem kultu»
Gipsowa, kamienna figura.
□ Modli się pod figurą, a ma diabła za skórą.2. «osoba, człowiek»a) «wybitna, znana, wyróżniająca się jednostka; osobistość, dygnitarz»Urzędowa, wpływowa figura.
Być, stać się, zostać figurą.
b) iron. «typ, osobnik, indywiduum»Podejrzana, śmieszna figura.
◊ Figura spod ciemnej gwiazdy, ciemna figura «człowiek niegodziwy; zakazany typ»c) «postać utworu literackiego»Galeria figur fredrowskich.
□ Poważna figura, a w łokciu dziura.3. «postać, postawa, kształty»Dziewczęca, szykowna, zgrabna, żołnierska figura.
◊ pot. Ubranie do figury; szyte, dopasowane, skrojone itp. do figury «o dobrze dopasowanym ubraniu»◊ reg. Chodzić, biegać do figury «chodzić bez wierzchniego okrycia, bez płaszcza»4. «w szachach: król, dama, wieża, koń, goniec; w kartach: as, król, dama, walet»Wziąć, stracić, poświęcić figurę.
5. «zespół ruchów wykonywanych na łyżwach, nartach, w tańcu i in., będący urozmaiceniem zwykłej jazdy na łyżwach, zwykłego tańca»Figura slalomowa.
Figura wyższego pilotażu.
Mazur, walc z figurami.
6. filoz. «w logice: forma sylogizmu o specjalnym układzie członów»7. lit. «ozdobna budowa zdania, ozdobny zwrot, wyrażenie lub wyraz wzmacniający emocjonalność, obrazowość, ekspresywność języka»Figura retoryczna, stylistyczna.
Mówić bez figur.
8. mat. «zbiór punktów na płaszczyźnie lub w przestrzeni»9. muz. «grupa dźwięków tworzących zwrot melodyczny, mająca charakter ornamentu»‹łac.›
Słownik języka polskiego . 2013.
