granica

ż II, DCMs. \granicacy; lm D. \granicaic

1. «linia zamykająca lub oddzielająca pewien określony obszar; kontur, zarys; linia oddzielająca terytorium jednego państwa od innych»

Granica parceli, wsi, miasta, województwa.

Granica zasięgu geograficznego roślin, zwierząt, siedzib ludzkich.

Lądowa, wodna, granica państwa.

Określić, oznaczyć, wytyczyć granice.

∆ Granice naturalne «granice przebiegające wzdłuż naturalnych elementów krajobrazu (np. wzdłuż rzeki, jeziora, linii brzegowej morza, pasma górskiego itp.)»

◊ Dolna, górna granica czegoś (np. lasów, wiecznego śniegu, wytrzymałości materiałów) «miejsce lub moment, poza które dane zjawisko nie sięga lub nie powinno sięgać»

◊ Jechać, wysłać kogoś za granicę «jechać, wysłać kogoś do obcego państwa, kraju»

◊ Mieszkać, przebywać, studiować itp. za granicą «mieszkać itp. poza krajem, w obcym państwie»

◊ Otworzyć granice «zezwolić na przekraczanie granic państwa i przebywanie na jego terytorium bez żadnych formalności urzędowych»

◊ Zamknąć granicę «zabronić wstępu na terytorium państwa»

◊ Naruszyć granice «o wojsku, armii: przekroczyć granicę obcego państwa»

◊ Wejść, wkroczyć, wedrzeć się, wtargnąć itp. w czyjeś granice «zająć część terytorium innego państwa»

◊ Przejść, przedostać się, uciec itp. przez zieloną granicę «przejść granicę nielegalnie, bez zezwolenia władz»

◊ Uciekać, wypędzać za dziesiątą granicę «uciekać, wypędzać bardzo daleko, nie wiadomo gdzie»

przen. «linia podziału, czynniki różnicujące»

Zacierają się granice między miastem i wsią, między marzeniem i rzeczywistością.

2. «pewien ograniczony zasięg, miara, kres czegoś dozwolonego, przyjętego; koniec, kres możliwości»

Nie znał granic w dowcipach.

Jej rozpacz nie miała granic.

Wszystko ma swoje granice.

Nie przekraczał granic dobrego wychowania.

◊ Bez granic a) przymiotnikowo «nieskończony, ogromny, wielki; nie dający się ogarnąć, nie mający miary; bezgraniczny»

Ocean bez granic.

Miłość bez granic.

b) przysłówkowo «nieskończenie, ogromnie, bezmiernie; bezgranicznie»

Kochać, tęsknić bez granic.

Cierpliwy bez granic.

◊ Doprowadzać, posuwać się do ostatecznych, najdalszych granic «doprowadzać do kresu możliwości; dochodzić do punktu kulminacyjnego, do ostateczności»

◊ Przekraczać, przechodzić itp. wszelkie granice «nie mieć miary, stawać się nadmiernym, niedopuszczalnym»

◊ Coś waha się, zamyka się w granicach «coś mieści się w ustalonych normach, coś ma pewien określony zakres, zasięg»

◊ Zakreślić, oznaczyć itp. granice czegoś «ustalić zakres, zasięg, miarę czegoś»