kolano

n III, Ms. \kolanonie; lm D. \kolanoan

1. «część nogi - przednia dolna okolica uda i górna podudzia, leżąca przy stawie kolanowym; także sam ten staw»

Woda do kolan, po kolana.

Klęknąć na jedno kolano.

Stłuc sobie kolano.

Zapaść się w śnieg po kolana.

Zgiąć kolano.

Zgiąć nogi w kolanach.

◊ Paść, rzucić się na kolana «uklęknąć»

◊ Padać przed kimś na kolana «odnosić się do kogoś czołobitnie; czcić, wielbić kogoś»

◊ Prosić kogoś na kolanach «prosić kogoś usilnie, uniżenie; błagać»

◊ Rzucić się do czyichś kolan «klęcząc, wyrażać gorąco jakieś uczucia, błagać o coś usilnie itp.»

◊ Robić coś na kolanie «robić coś pośpiesznie, niedokładnie, byle jak»

◊ Trzymać kogoś, posadzić kogoś na kolanach «siedząc, trzymać, posadzić kogoś na swych nogach ugiętych w kolanach»

◊ Ktoś łysy, głowa łysa jak kolano «ktoś całkowicie łysy; głowa zupełnie bez włosów»

◊ Kolana się pod kimś uginają «ktoś słabnie, nie ma siły stać»

◊ przestarz. Objąć komuś kolana, podjąć kogoś pod kolana, schylić się do czyichś kolan «objąć czyjeś nogi, pochylając się przed kimś w niskim ukłonie»

2. «miejsce silnego, kolistego skrętu rzeki, ulicy itp.; załamanie, wygięcie, zakręt»

Rzeka tworzyła tu kolano.

3. techn. → kolanko w zn. 4

4. techn. «przegub jakiegoś mechanizmu, urządzenia»