kołatać

ndk IX, \kołataćaczę (\kołataćacę), \kołataćaczesz (\kołataćacesz), \kołataćacz, \kołataćał, rzad. I, \kołataćam, \kołataćasz, \kołataćają, \kołataćaj

«uderzając w coś, powodować głuchy odgłos; stukać, łomotać»

Kołatać do drzwi.

Kołatać chodakami o podłogę, po podłodze.

Pociąg kołatał na złączach szyn.

∆ Puls, serce kołacze «puls, serce bije silnie, nieregularnie»

przen. «usilnie starać się, zabiegać, prosić o coś, domagać się czegoś»

Kołatać do ojca o pomoc.

Kołatać o pożyczkę, o mieszkanie.

kołatać się «obijać się, uderzać o coś; jechać niewygodnie, trząść się»

Kołatać się niewygodną bryczką.

Wóz kołatał się po wyboistej drodze.

Dzwonki kołatały się owcom u szyi.

przen.

a) «istnieć uparcie; istnieć z trudem»

Myśl kołacze się w głowie.

Nadzieja kołacze się w sercu.

◊ Życie, duch (ledwo) się w kimś kołacze «ktoś ledwie żyje, jest bliski śmierci»

b) «żyć w ciężkich warunkach, w ustawicznej włóczędze itp.; włóczyć się, obijać się»

Kołatał się po świecie przez kilka lat.

Kołacze się w nędznej mieścinie na marnej posadce.