krzyżować

ndk IV, \krzyżowaćżuję, \krzyżowaćżujesz, \krzyżowaćżuj, \krzyżowaćował, \krzyżowaćowany

1. «układać coś na krzyż»

Krzyżować nogi, ręce.

◊ Krzyżować szpady, szable a) «mierzyć się z kimś w walce na szpady, szable» b) «ścierać się z kimś w ostrej, zaciekłej dyskusji, ostro polemizować»

2. «niweczyć, unicestwiać, psuć coś (najczęściej plany, zamiary itp.)»

Przyjazd rodziny krzyżował jego plany.

3. «przybijać kogoś do krzyża, zadawać komuś śmierć przez ukrzyżowanie»

4. «łączyć płciowo lub wegetatywnie dwa różne genetycznie organizmy (zwierzęce, roślinne) w celu uzyskania potomstwa dziedziczącego nowe cechy»

Krzyżować rasy bydła.

5. żegl. «płynąć zygzakiem pod wiatr, lawirować»

krzyżować się

1. «być ułożonym na krzyż, przebiegać prostopadle do siebie, rozchodzić się na różne strony z jednego punktu»

Za miastem drogi krzyżowały się.

Na niebie krzyżowały się światła reflektorów.

2. «łączyć się, być krzyżowanym»