- łza
- ż IV, CMs. łzie; lm D. łez«kropla słonawej, przezroczystej, wodnistej cieczy wydzielanej przez gruczoły łzowe, utrzymującej w stanie wilgotnym rogówkę i spojówkę oka, spływająca z oka w czasie wzmożonego działania gruczołów łzowych, zwykle pod wpływem czynników emocjonalnych lub wskutek choroby oczu; w lm czasem: płacz»
Gorące, rzęsiste, gorzkie, serdeczne łzy.
Łzy wzruszenia, bólu, radości.
Potoki, strugi łez.
Morze łez.
Łzy jak groch.
Dusić, dławić, hamować, lać, tłumić, wstrzymywać, wylewać łzy.
Doprowadzać kogoś do łez.
Rozczulać, wzruszać, pobudzać kogoś do łez.
Tonąć, rozpływać się we łzach.
Mówić, słuchać ze łzami w oczach.
Oblewać coś łzami.
Zalewać się łzami.
Oczy pełne łez.
Oczy błyszczą łzami, napełniają się, zachodzą łzami.
Łzy błyszczą, lśnią w oczach.
Łzy lecą ciurkiem, gradem.
Łzy dławią, duszą, ściskają gardło.
Łzy ciekną z oczu, cisną się, napływają do oczu.
Łzy stają, kręcą się w oczach, tryskają z oczu.
◊ (Czysty) jak łza «nieskazitelnie czysty»◊ Krokodyle, rzad. krokodylowe łzy «płacz nieszczery, obłudny»◊ Ocierać, osuszać czyjeś łzy «pocieszać kogoś; pomagać komuś w nieszczęściu»◊ Połykać łzy «powstrzymywać się od płaczu, od łez; nie dawać poznać po sobie smutku»◊ Otrzymać, dostać coś na otarcie łez «dostać, otrzymać coś na pocieszenie»◊ Śmiać się, zaśmiewać się do łez «śmiać się serdecznie»◊ Płakać rzewnymi łzami «płakać żałośnie»◊ Płakać krwawymi łzami «bardzo rozpaczać»
Słownik języka polskiego . 2013.