moc

ż VI, DCMs. -y

1. lm M. -e, D. -y

«(wielka, znaczna) energia fizyczna lub duchowa; siła»

Moc fizyczna, moralna.

Moc ciosu, uderzenia.

Moc wiatru, sztormu.

Moc czyjegoś charakteru, ducha.

Przypisywać czemuś magiczną moc.

Szarpać coś z całej mocy.

∆ Moce niebieskie; złe, piekielne, nieczyste itp. moce «w wierzeniach religijnych: siły nadprzyrodzone; dobre, złe duchy»

◊ Coś jest w czyjejś mocy; ktoś zrobił wszystko, co było w jego mocy «coś jest dla kogoś możliwe do wykonania, mieści się w zakresie jego możliwości, kompetencji; ktoś zrobił tyle, ile można było zrobić w jego warunkach, ktoś wyczerpał wszystkie swoje możliwości»

◊ Robić coś o własnej mocy «robić coś bez niczyjej pomocy, samodzielnie, o własnych siłach»

2. lm M. -e, D. -y

«zdolność oddziaływania, wywierania wpływu, wywoływania skutków; w niektórych użyciach: możność, zdolność»

Moc lecznicza rośliny.

Przekonująca, urzekająca moc czyichś słów.

Coś straciło moc oddziaływania.

Moc wydobywcza kopalni.

Moce usługowe zakładu.

∆ Moc produkcyjna «maksymalna produkcja określonych artykułów w danym zakładzie, możliwa do osiągnięcia w oznaczonym czasie dzięki wykorzystaniu posiadanych urządzeń i innych środków produkcyjnych oraz dzięki zatrudnieniu danej załogi i zastosowaniu racjonalnych metod wytwarzania»

∆ Moc przerobowa «zdolność do wykonania określonych zadań produkcyjnych w danym czasie; w lm czynniki umożliwiające wykonanie zaplanowanej produkcji»

3. blm

«uprawnienie, prawo do czegoś; prawomocność, ważność»

Moc dekretu, ustawy, rozporządzenia, porozumienia, traktatu.

Decyzja, zarządzenie pozostaje w mocy, traci moc.

Wyrok nabiera mocy.

∆ Moc prawna a) «obowiązywanie aktu prawnego» b) «ważność aktu regulującego konkretny stosunek prawny, polegająca na tym, że pociąga on za sobą określone skutki prawne»

◊ Na mocy, z mocy czegoś «na podstawie, na zasadzie czegoś»

4. blm

«trwałość, wytrzymałość»

Moc tkaniny, sztucznego tworzywa, nawierzchni betonowej.

Nadać czemuś większą moc.

5. blm

«stopień stężenia czegoś; intensywność, esencjonalność»

Moc alkoholu, roztworu.

Kwas dużej mocy.

Woda utleniona o mocy 10 procent.

6. blm

«wielka liczba czegoś, bardzo dużo czegoś; mnóstwo, masa»

Moc ludzi, ptactwa, zwierząt, kwiatów.

7. blm

«wielkość fizyczna wyrażająca się pracą odniesioną do jednostki czasu»

Moc reaktora.

Moc stacji nadawczej.

Moc żarówki elektrycznej.

Moc obliczeniowa maszyny cyfrowej.

Silnik o mocy 400 koni mechanicznych.

∆ Moc elektryczna «energia elektryczna przypadająca na jednostkę czasu»