należeć

ndk VIIb, \należećżę, \należećżysz, \należećleż, \należećżał, \należećżeli

1. «być czyjąś własnością, być przedmiotem czyjegoś posiadania»

Majątek należał do dziadka.

2. «być czyimś mężem lub kochankiem, żoną lub kochanką»

Tych dwoje młodych należało do siebie.

3. «być częścią, elementem czegoś, wchodzić w skład jakiejś całości, w zakres czegoś, być członkiem czegoś, być jednym z wielu; zaliczać się»

Należeć do organizacji, do partii.

Zespół należał do najlepszych w kraju.

Ryś i wilk należą do drapieżników.

4. «brać w czymś udział, być uczestnikiem czegoś»

Należeć do spisku.

5. «stanowić czyjś przywilej, obowiązek lub czyjeś prawo, wchodzić w zakres czyichś kompetencji, czyjejś działalności»

Władza należy do ludu.

Te prace należą do sprzątaczki.

należy, należałoby nieos.

«trzeba, powinno się, wypada, wolno, przystoi»

Należy zachować spokój.

Należałoby najpierw się zastanowić nad całą sprawą.

◊ (Tak) jak należy «w sposób właściwy, należyty; (tak) jak trzeba»

należeć się

1. «przysługiwać komuś, stanowić dług, powinność, należność, zapłatę»

Za sprzątanie należy się 100 zł.

Należy mu się wypoczynek, nagroda, pochwała, uznanie.

◊ pot. Niewiele się komuś należy «ktoś jest bliski śmierci, ktoś wkrótce umrze»

2. rzad. «wyleżeć się długo, do woli»

należy się nieos.

przestarz. «trzeba, wypada»

dziś tylko we fraz. Jak się należy «w sposób właściwy, należyty; jak trzeba»