odbić

dk Xa, \odbićbiję, \odbićbijesz, \odbićbij, \odbićbił, \odbićbity - odbijać ndk I, \odbićam, \odbićasz, \odbićają, \odbićaj, \odbićał, \odbićany

1. «spowodować zmianę kierunku biegu cząstek lub fal, stanowiąc dla nich nieprzenikliwą powierzchnię»

Planety odbijają światło Słońca.

Jonosfera odbija fale radiowe.

2. «o powierzchniach mających właściwości zwierciadła: dać obraz czegoś»

Jezioro odbijało otaczające je góry.

Lustro odbijało światło lamp.

3. «odcisnąć coś, wydrukować»

Odbić pieczęć, stempel na jakimś dokumencie.

Odbijać wzory, desenie na tkaninie.

Odbijać druki, odezwy.

Ślady odbite na piasku.

4. «oderwać coś przybitego, przytwierdzonego, wybić, wyłamać, otworzyć»

Odbić beczkę, pakę, wieko skrzyni.

5. «biciem, uderzeniem oddzielić część od całości; odtłuc, odłamać»

Odbić kawałek muru.

Odbić tynk.

∆ Odbić komuś, sobie nerki, ciało od kości «uszkodzić komuś biciem nerki, ciało itp.; uszkodzić sobie nerki, ciało itp. przy upadku, uderzeniu się»

6. «odpłynąć od brzegu, odepchnąć się od lądu»

Łódź, okręt odbija od brzegu, od nabrzeża.

7. «uderzeniem odtrącić, odeprzeć, odparować»

Odbić piłkę.

Odbić pchnięcie szpady.

8. częściej dk «w wyniku walki zdobyć powtórnie, odebrać, odzyskać, uwolnić»

Odbić miasto, wieś, jakiś teren zajęty przez nieprzyjaciela, z rąk nieprzyjaciela.

Odbić jeńców, więźniów.

◊ Odbić kogoś w tańcu «przerwać na chwilę taniec danej pary i odebrać partnerkę do dalszego tańca»

◊ Odbić komuś żonę, męża, dziewczynę itp. «uwieść, zabrać komuś męża, żonę, dziewczynę itp.»

9. pot. «odebrać coś z nawiązką, powetować, wynagrodzić sobie»

Straty odbili sobie na handlu zbożem.

◊ Odbić na kimś swój gniew, złość, zły humor itp. «wyładować na kimś swój gniew, złość, zły humor itp.; zemścić się na kimś»

10. → odbijać

odbić się - odbijać się

1. «o dźwięku, świetle itp.: zmienić kierunek natrafiwszy na nieprzepuszczalną powierzchnię, zostać odbitym od czegoś»

Promienie słońca odbijały się od murów domów.

Głos odbija się od skał.

Głos, dźwięk trąbki odbił się echem w lesie.

◊ Coś odbija się głośnym echem «coś staje się powszechnie znane, wiadome»

2. «zostać odbitym w lustrze, w wodzie, w jakiejś powierzchni mającej właściwości zwierciadła»

Jej twarz odbiła się w lustrze.

Księżyc odbił się w jeziorze.

Słońce odbijało się w oknach, w szybach okien.

przen. «znaleźć wyraz, uzewnętrznić się»

Na czyjejś twarzy odbił się smutek, odbiło się zadowolenie, odbiła się niepewność.

3. «uderzywszy o coś odskoczyć»

Fale odbijają się od kamienistego brzegu.

Grad odbijał się od ziemi.

Piłka odbiła się od poprzeczki.

◊ Coś odbija się jak groch o ścianę «coś nie wywołuje reakcji u kogoś, pozostaje bez odpowiedzi»

4. «oderwać się skokiem od ziemi»

Narciarz odbija się na progu skoczni.

Tyczkarz odbił się od ziemi.

5. «zostać odbitym, odciśniętym, wydrukowanym»

Ślady stóp odbiły się w mokrym piasku.

Uważał, aby wzór odbił się równo.

przen. «zostawić ślad, wywrzeć wpływ»

Odbiło się to na nich niekorzystnie.

Ciężkie przeżycia, warunki życia, nieszczęścia odbijają się na kimś.

Coś odbija się na czyimś zdrowiu, czyjejś kieszeni.

6. «odejść, odłączyć się, oddalić się»

Na wycieczce odbił się od kolegów.

Owca odbiła się od stada.

odbija się nieos.

«(komuś) wydobywają się przez usta gazy z żołądka po zbyt obfitym posiłku lub przy niektórych chorobach»

Odbiło mu się.