- pamięć
- ż V, DCMs. \pamięćęci, blm1. «zdolność, predyspozycja umysłu do przyswajania, utrwalania i przypominania doznanych wrażeń, przeżyć, wiadomości»
Chłonna, gruntowna pamięć.
Pamięć słuchowa, wzrokowa, muzyczna.
Stracić pamięć.
Odtworzyć coś z pamięci.
Zanik, zaćmienie pamięci.
Pamięć zawodzi, nie dopisuje, szwankuje.
∆ Pamięć logiczna «zdolność do zapamiętywania i przypominania sobie jakichś treści, oparta na ich zrozumieniu»∆ Pamięć mechaniczna «pamięć, której podstawą jest wielokrotne powtarzanie»◊ Krótka, kurza pamięć «pamięć słaba, zła»◊ Uczyć się, kuć na pamięć «uczyć się, kuć, żeby zapamiętać dosłownie»◊ Umieć, znać coś na pamięć «umieć, znać coś tak dokładnie, że można to odtworzyć bez tekstu, wzoru itp.; znać coś bardzo dobrze»◊ Liczyć, dodawać itp. w pamięci «liczyć, dodawać itp. w myśli, bez zapisywania»◊ Recytować, mówić coś z pamięci «recytować, mówić coś nie posługując się tekstem, notatkami»◊ Zachować kogoś, coś w pamięci «pamiętać o kimś, o czymś»◊ Mieć coś w pamięci «pamiętać o czymś, przypominać sobie»◊ Mieć dobrą, złą pamięć do czegoś «pamiętać dobrze pewne rzeczy; nie móc czegoś zapamiętać»◊ Nie dowierzać pamięci «nie wierzyć, że się coś dobrze zapamięta»◊ Za czyjejś pamięci «w okresie czyjegoś życia; w czasach, które ktoś pamięta»◊ Jeżeli mnie pamięć nie myli, nie zawodzi «jeżeli dobrze pamiętam, jeżeli się nie mylę»◊ Przebiegać, sięgać, wracać, cofać się pamięcią «starać się coś sobie przypomnieć, odtwarzać minione zdarzenia, przypominać rzeczy dawniejsze»◊ Stanąć, odżyć w pamięci «przypomnieć się»◊ Żyć w czyjejś pamięci «być przedmiotem czyichś myśli, wspomnień»◊ Przywodzić, przywoływać na pamięć, wskrzeszać w pamięci «przypominać sobie coś»◊ Coś stoi komuś w pamięci «ktoś dobrze coś pamięta»◊ Szukać w pamięci, wydobywać z pamięci «starać się coś sobie przypomnieć»◊ Wbić, wrazić sobie coś w pamięć; wyryć, zapisać (sobie) coś w pamięci «zapamiętać coś dobrze, na długo»◊ Wysilać pamięć «starać się coś sobie przypomnieć»◊ Wyjść, wypaść, ulecieć z pamięci; zatrzeć się w pamięci «ulec zapomnieniu, zostać zapomnianym»◊ Wymazać kogoś, coś z pamięci «zapomnieć o kimś, o czymś»2. «pamiętanie; wspomnienie, pamiątka, upamiętnienie kogoś lub czegoś»Składać hołd czyjejś pamięci.
Zostawić po sobie dobrą lub złą pamięć.
Zachować o kimś dobrą pamięć.
◊ Świętej pamięci «określenie używane w odniesieniu do osób zmarłych wyznania chrześcijańskiego»◊ Nieodżałowanej pamięci «o osobie zmarłej»◊ Żyć czyjąś pamięcią «żyć wspomnieniami o kimś»◊ Ku pamięci, dla pamięci «na pamiątkę, żeby pamiętać»◊ Dziękuję za pamięć «zwrot grzecznościowy; podziękowanie za list, pozdrowienie, pytanie o zdrowie rodziny itp.»◊ Polecam się (łaskawej) pamięci «zwrot grzecznościowy: proszę o mnie nie zapominać, proszę mnie odwiedzać»◊ pot. Za (świeżej) pamięci «dopóki się coś pamięta; natychmiast»3. lm D. \pamięćęcitechn. «urządzenie służące do przyjmowania informacji, przechowywania ich (zapamiętywania) i udostępniania w odpowiednim czasie w postaci nie zmienionej; stosowane np. w maszynach matematycznych»4. daw. «przytomność, świadomość»dziś tylko w wyrażeniu: Bez pamięci «zapominając o wszystkim; nieprzytomnie»Zakochać się bez pamięci.
Słownik języka polskiego . 2013.
