- państwo
- n III1. Ms. \państwowie; lm D. państw«zorganizowana politycznie społeczność zamieszkująca określone granicami terytorium, mająca niepodległą formę rządów; forma organizacji politycznej tego społeczeństwa»
Państwo polskie, bułgarskie.
Państwo burżuazyjne, demokratyczne, feudalne, kapitalistyczne, socjalistyczne, ludowe.
Państwo suwerenne, niepodległe, niezawisłe, niezależne.
Głowa państwa.
Ster, rządy państwa.
Kierować, rządzić państwem.
∆ Państwo buforowe «niewielkie państwo, zwykle słabe pod względem wojskowym, położone pomiędzy państwami silnymi i zmniejszające poprzez swa politykę możliwość konfliktów między nimi, pozostające zwykle pod silnym wpływem jednego z tych państw»∆ Państwo konstytucyjne «państwo, którego rządy oparte są na konstytucji pisanej lub ustawach zwyczajowych»∆ Państwo narodowościowe, wielonarodowe «państwo, którego ludność składa się z wielu narodowości»∆ Państwo policyjne «państwo, w którym system prawny lub praktyka funkcjonowania aparatu państwowego pozbawia obywatela ochrony przed organami bezpieczeństwa publicznego, które w sposób nie kontrolowany stosować mogą środki represji»∆ Rada Państwa «w PRL: kolegialny, naczelny organ władzy państwowej wybierany przez sejm spośród posłów»∆ bot. Państwo roślinne «duży obszar florystyczny kuli ziemskiej, którego granice określa się na podstawie właściwej mu szaty roślinnej, głównie zasięgu występujących tam roślin»∆ hist. Państwo lenne «państwo w okresie feudalnym, mające ograniczoną suwerenność na rzecz innego państwa, mocarstwa»◊ Państwo w państwie «o instytucji, organizacji itp. mającej, uzurpującej sobie całkowitą niezależność od władz nadrzędnych»2. DB. \państwowa, CMs. \państwowu, blm(z przydawką i orzeczeniem w lm) «pan i pani, zwykle jako para małżeńska»Państwo Kowalscy.
Państwo inżynierostwo.
Szanowni państwo.
Ci państwo wyszli przed godziną.
Czy znasz państwa Nowaków?
∆ Państwo młodzi «pan młody z panną młodą; nowożeńcy»3. DB. \państwowa, CMs. \państwowu, blm(z przydawką i orzeczeniem w lm) «towarzystwo złożone z osób obu płci; wyraz używany zwłaszcza jako forma zwracania się do grupy pań i panów»Proszę państwa do stołu.
Państwo pozwolą, że zapalę papierosa.
Czy państwo są zadowoleni z podróży?
∆ Proszę państwa «zwrot grzecznościowy używany przy bezpośrednim zwracaniu się do kobiety i mężczyzny lub do grupy kobiet i mężczyzn»4. DB. \państwowa, CMs. \państwowu, blm(z przydawką i orzeczeniem w lm), przestarz. «pan i pani jako gospodarze, chlebodawcy w stosunku do służby»
Słownik języka polskiego . 2013.
