- pasować
- Indk IV, \pasowaćsuję, \pasowaćsujesz, \pasowaćsuj, \pasowaćował, \pasowaćowany1. «dostosowywać, zestawiać części tak, aby dobrze do siebie przylegały, przystawały; w technice: dobierać wymiary łączonych ze sobą elementów, aby zapewnić ich właściwą współpracę ruchową lub spoczynkową»
Pasować okna, drzwi.
Pasować ramy do obrazu.
Pasować wałek do otworu maszyny.
2. «dobrze przylegać, przystawać, być dopasowanym (ani za dużym, ani za małym, w sam raz)»Klucz pasuje do zamka.
Pantofle dobrze pasowały.
Garnitur ojca pasował na syna.
Pokrowce pasowały na meble.
◊ Pasuje jak ulał «jest doskonale dopasowany, dobrze przylega»3. «być odpowiednim, właściwym, dobrze dobranym, nadawać się; odpowiadać sobie lub komuś»Torebka nie pasowała do sukni.
Uczesanie pasuje, nie pasuje do twarzy.
Pasowali do siebie jak dwie krople wody.
◊ pot. Pasować jak wół do karety «być źle dobranym, być nieodpowiednim, nie pasowa滋niem.›IIndk a. dk IV, \pasowaćsuję, \pasowaćsujesz, \pasowaćsuj, \pasowaćował, \pasowaćowanytylko w wyrażeniach: Pasować kogoś na rycerza «dokonywać (dokonać) ceremonii przyjęcia kogoś do stanu rycerskiego przez uderzenie trzykrotnie płazem miecza po ramieniu oraz przez wręczenie pasa rycerskiego i ostróg»∆ Pasować kogoś na kogoś (np. na opiekuna, przywódcę, wodza) «mianować kogo kimś (np. wodzem), uznać za kogoś (np. za przywódcę)»pasować się1. «nadać sobie jakąś godność, uznać siebie za kogoś (używane zwykle z odcieniem ironicznym)»Pasował się na obrońcę uciśnionych.
2. «mocować się, zmagać się, walczyć z kimś, czymś; usiłować zapanować nad swymi uczuciami»Pasować się z cierpieniem, z chorobą, z trudnościami.
Pasowała się z sobą, aby nie wybuchnąć płaczem.
◊ Pasować się ze śmiercią «być ciężko chorym, być bliskim śmierci»IIIndk IV, \pasowaćsuję, \pasowaćsujesz, \pasowaćsuj, \pasowaćował«w grze w karty: wycofywać się z licytacji (lub chwilowo z dalszej gry) przez powiedzenie słowa pas»przen. «dawać za wygraną, ustępować, rezygnować»Nie miał sił walczyć dalej, pasował.
Słownik języka polskiego . 2013.