- piasek
- m III, D. \piaseksku, N. \piasekskiem; lm M. \piasekski1. «luźna skała osadowa złożona z drobnych ziaren, przeważnie kwarcu, często z domieszką skaleni i innych minerałów»
Piasek drobny, gruby, drobnoziarnisty, gruboziarnisty.
Piaski wydmowe, pustynne.
Ławica piasku, złoża piasku.
Nawieźć, nasypać piasku.
Posypać, wysypać coś piaskiem.
Piasek chrzęści, skrzypi pod nogami.
∆ Piasek lotny a. lotne piaski «piasek nagromadzony na pewnym terenie, stale zmieniający ukształtowanie powierzchni pod wpływem wiatru»∆ Piasek ruchomy a. ruchome piaski «warstwa rozwodnionego, drobnego piasku z niewielką domieszką części ilastych utrudniająca wykonywanie robót ziemnych; kurzawka»∆ med. Piasek moczowy «liczne, drobne złogi soli kwasu moczowego, szczawiowego lub fosforowego powstające głównie w kielichach miedniczek nerkowych, wydalane niekiedy z moczem; wywołują kolkę nerkową»∆ techn. Piasek formierski «piasek składający się z osnowy piaskowej i lepiszcza, używany do wyrobu masy formierskiej»∆ Piasek szklarski «piasek kwarcowy o nieznacznej zawartości tlenków żelaza, stanowiący podstawowy surowiec w budownictwie, w przemyśle szklarskim, ceramicznym i w hutnictwie»◊ Budować coś na piasku «snuć nierealne plany, marzenia nie mające rzeczowych podstaw»◊ Chować, kryć głowę w piasek «nie chcieć dostrzegać zbliżającego się nieszczęścia, kłopotów, trosk; nie przeciwstawiać się im»◊ Kręcić bicz(e) z piasku «usiłować robić coś z niczego, robić rzeczy niepotrzebne, nierealne»◊ Mieć piasek w oczach «odczuwać pieczenie pod powiekami wskutek zmęczenia, niewyspania»◊ Nasypać komuś piasku w oczy, rzucać komuś piaskiem w oczy «okłamywać kogoś, blagować»2. zwykle w lm «grunt, teren piaszczysty; ziemia piaszczysta, droga piaszczysta»Piaski Mazowsza.
Dziewanna rośnie na piaskach.
∆ Piaski gliniaste «gleby zawierające ilaste cząstki, mające przeważnie wyraźnie wykształconą warstwę próchniczą; szczerki»∆ Piaski zwiewne «luźna gleba nie nadająca się pod uprawę»3. «substancja miałka, sypka, podobna do piasku»Piasek cukrowy.
Piasek stalowy.
Słownik języka polskiego . 2013.
