piorun

m IV, D. -a (-u), Ms. \piorunnie; lm M. -y

«gwałtowne i potężne wyładowanie elektryczności pomiędzy dwiema chmurami albo pomiędzy chmurą a ziemią, któremu towarzyszy huk i błyskawica; grom»

Jasny, gwałtowny, nagły, ogłuszający piorun.

Huk, trzask, łoskot piorunów.

Uderzenie pioruna.

Węże, zygzaki piorunów.

Burza z piorunami.

Pożar od pioruna.

Porażenie piorunem.

Piorun uderzył, strzelił, huknął gdzieś.

Pioruny biją.

∆ Piorun kulisty «piorun w kształcie kuli ognistej, pojawiający się niekiedy w czasie burzy nisko nad ziemią»

◊ Spaść, uderzyć, runąć jak piorun (z jasnego nieba) «spaść (wpaść), uderzyć nagle, nieoczekiwanie, silnie, gwałtownie»

◊ Padł, stanął, zamilkł itp. jak rażony piorunem albo jakby w niego piorun strzelił «o gwałtownej reakcji na niespodziewaną wiadomość, na straszny widok; o nagłym upadku, zamilknięciu itp.»

◊ pot. Choćby pioruny biły, trzaskały «mimo największych przeszkód, trudności; mimo wszystko»

◊ Ciskać, sadzić, sypać piorunami; sadzić pioruny «używać przekleństw zawierających słowo piorun; piorunować»

◊ rub. Do pioruna, do stu piorunów! «zwroty wyrażające złość, oburzenie, zniecierpliwienie, wielkie zdziwienie itp.»

◊ Idź, wynoś się do pioruna, do stu piorunów itp. «idź precz, nie pokazuj mi się na oczy; idź do diabła»

◊ Niech cię, niech to (jasny) piorun (trzaśnie); niech cię, niech to pioruny (biją) «formy przekleństw»

przen.

Pioruny gniewu, oburzenia, złości.

Wzrok jego miotał pioruny.

piorunem pot. «bardzo szybko; błyskawicznie»

Biegnij, załatw sprawę piorunem.

Przejechać trasę piorunem.

Wieść piorunem rozniosła się po mieście.