- pióro
- n III, Ms. piórze; lm D. piór1. «wytwór naskórka ptaków składający się z części dolnej (dudki) i górnej (stosiny), z której wyrastają w dwie strony gęste promienie, tworzące tzw. chorągiewkę; w lm upierzenie»
Pióra ptasie puchowe, pokrywowe.
Pióra twarde, ogonowe, skrzydłowe.
Pióra czaple, indycze, strusie.
Pióra bażanta, koguta.
Pęk piór.
Czapka z pawim piórem.
Kapelusz ze strusim piórem.
Indyk nastroszył pióra.
2. «przedmiot podobny do pióra; kiść»Pióra trzcin, paproci, kukurydzy.
3. «narzędzie do pisania, dawniej zrobione z pióra ptasiego (gęsiego) lub trzciny, później metalowe, osadzone na specjalnej obsadce; stalówka z obsadką lub bez obsadki»Stalowe, złote pióro.
Skrzypiące, zużyte pióro.
Pisać coś piórem.
Maczać pióro w kałamarzu.
∆ Wieczne pióro «pióro ze zbiorniczkiem na atrament wewnątrz obsadki»◊ Artykuł, wiersz itp. wyszedł spod czyjegoś pióra «ktoś napisał artykuł, wiersz itp., ktoś jest jego autorem»◊ Chwycić za pióro, wziąć się do pióra, jąć się pióra «zacząć pisać, zostać pisarzem»◊ Coś nasuwa się, ciśnie się itp. pod pióro «coś nasuwa się jako temat do pisania»◊ Maczać pióro w żółci, w goryczy itp. «pisać z goryczą, żalem, irytacją, ze złością»◊ Przekreślić coś, zdecydować jednym a. za jednym pociągnięciem pióra «przekreślić coś, zdecydować bardzo szybko, błyskawicznie»przen.a) «pisanie, tworzenie dzieł literackich, piśmienniczych; twórczość literacka, piśmiennictwo, autorstwo»Niezwykła łatwość pióra.
Mieć pociąg do pióra.
◊ Człowiek pióra «pisarz, literat»◊ Mistrz pióra «świetny, znakomity pisarz»◊ Dzieło, powieść, wiersz itp. czyjegoś pióra «dzieło przez kogoś napisane, dzieło czyjegoś autorstwa»◊ Kolega, towarzysz po piórze «kolega w zawodzie pisarskim»◊ Krzewić coś, walczyć o coś, zwalczać kogoś, coś piórem «krzewić coś, walczyć o coś za pomocą słowa pisanego»◊ Pracować, parać się piórem «być pisarzem, literatem»◊ Zarabiać, dorabiać piórem, żyć z pióra «zarabiać pisaniem, żyć z twórczości pisarskiej»b) «sposób pisania właściwy danemu autorowi; styl; zdolności pisarskie, talent»Dobre, świetne, lekkie, wyrobione pióro.
Ciętość, żywość pióra.
Ćwiczyć, wyrabiać swoje pióro.
c) «pisarz, literat; autor»Najlepsze, najświetniejsze pióra kraju, epoki.
Skupić gdzieś (w jakiejś redakcji) znakomite, wytrawne pióra.
4. «narzędzie lub jego część rozszerzona, spłaszczona, przypominająca czymś pióro»Pióro wiosła, steru.
Pióro wycieraczki do szyb samochodu.
∆ Pióro klucza «występ na końcu klucza, służący do otwierania i zamykania zamku»∆ Pióro resoru «jedna ze stalowych sprężystych listew wygiętych w lekki łuk, wchodzących w skład resoru piórowego»5. bud. «występ w boku tarcicy, np. w deskach podłogowych, w deszczułkach posadzkowych, służący do łączenia tych wyrobów»6. łow. pióra «gruba szczecina na grzbiecie dorosłego dzika»
Słownik języka polskiego . 2013.
