pokręcić

dk VIa, \pokręcićcę, \pokręcićcisz, \pokręcićkręć, \pokręcićcił, \pokręcićcony - rzad. pokręcać ndk I, \pokręcićam, \pokręcićasz, \pokręcićają, \pokręcićaj, \pokręcićał, \pokręcićany

1. «kręcąc obrócić kilka razy»

Pokręcić korbkę a. korbką, kurek, śrubę.

◊ Pokręcić głową «poruszyć głową w obie strony, zwykle na znak przeczenia, zdziwienia itp.»

2. «nadać kształt zaokrąglony, falisty; zakręcić, podkręcić (zwykle o włosach)»

Pokręcić włosy w loki.

Pokręcać wąsa.

3. tylko dk «zniekształcić coś; powyginać, powyłamywać, powykręcać»

Palce pokręcone reumatyzmem a. od reumatyzmu.

Pokręcone korzenie sosen.

◊ pot. Kogoś pokręciło «ktoś dostał reumatyzmu»

◊ Żeby cię pokręciło «przekleństwo»

4. tylko dk «pogmatwać, pomylić, pomieszać»

Jest tak roztargniony, że zawsze coś pokręci.

pokręcić się

1. «spędzić pewien czas na kręceniu się, obracaniu się w koło»

Pokręcili się trochę na karuzeli.

Koło pokręciło się chwilę.

przen. pot. «potańczyć»

Pokręcili się chwilę na parkiecie.

2. «stać się powyginanym, pokręconym, zniekształconym»

Gałęzie się pokręciły.

3. «stać się powikłanym, pogmatwanym, pomieszanym»

Pokręciły się czyjeś plany.

◊ Coś się komuś pokręciło, pokręciło się komuś w głowie «ktoś coś pokręcił, pogmatwał, pomieszał»

4. «spędzić pewien czas na poruszaniu się w granicach niewielkiej przestrzeni; pokrzątać się, powałęsać się gdzieś»

Pokręciła się chwilę po mieszkaniu i wyszła.

Pokręcił się koło stołu i usiadł.

5. «poczynić starania w celu uzyskania czegoś (od kogoś), dokonać pewnych zabiegów w celu zrobienia czegoś»

Pokręcił się trochę i zaraz znalazł dobrze płatne zajęcie.

Pokręciła się koło obiadu.