porwać

porwać
dk IX, \porwaćrwę, \porwaćrwiesz, \porwaćrwij, \porwaćał, \porwaćany - porywać ndk I, \porwaćam, \porwaćasz, \porwaćają, \porwaćaj, \porwaćał, \porwaćany
1. «schwyciwszy, schwytawszy zabrać, uwieźć, uprowadzić kogoś, coś siłą, przemocą, wbrew czyjejś woli»

Porwać kogoś dla okupu.

Jastrząb porwał zająca.

Porwał mu z domu rower i uciekł.

◊ Niech cię, go itp. licho porwie, diabli porwą «przekleństwo»
2. «gwałtownie ruszyć kogoś, coś z miejsca i przenieść dalej; unieść»

Wiatr porwał mu kapelusz.

Powódź porwała siano z łąk.

Porwał ich silny prąd rzeki.

3. «chwycić, złapać, ująć kogoś, coś gwałtownie, szybko»

Porwać kogoś w ramiona, w objęcia.

Porwać kapelusz a. porwać za kapelusz.

Porwał go za kołnierz i wyrzucił za drzwi.

◊ Porwać za broń «stanąć, wystąpić do walki»
przen.
a) «opanować, ogarnąć, zdjąć kogoś»

Porwał kogoś żal, gniew, śmiech.

b) «wzbudzić czyjś podziw, zachwyt, entuzjazm; opanować czyjeś uczucia, pociągnąć kogoś za sobą»

Mówca porwał słuchaczy.

Pieśń porywała naród do walki.

4. tylko dk «rwąc podrzeć; poszarpać, porozrywać na wiele części»

Porwać list na strzępy.

Chodzić w porwanej koszuli.

5. tylko dk, książk. «ruszywszy z miejsca, pobiec, pojechać szybko; popędzić, pomknąć»

Konie porwały z kopyta.

porwać się - porywać się
1. «ująć się, chwycić się, złapać się gwałtownie za coś»

Porwać się za głowę.

Porwać się za boki ze śmiechu.

2. «powstać szybko, ruszyć się nagle, raptownie; zerwać się»

Porwać się z łóżka, z krzesła.

Porwać się na równe nogi.

Porwać się do bitki.

3. «rzucić się, targnąć się na kogoś; napaść, zaatakować kogoś»

Porwał się na nich z nożem.

Na kogo się porywasz?!

◊ Porwać się na czyjeś życie «usiłować zabić kogoś»
◊ Porwać się na coś (na jakąś pracę, jakieś zadanie) «podjąć się śmiało czegoś bardzo trudnego, ważyć się na coś»
◊ pot. Porwać się z motyką na słońce «zaatakować słabymi siłami, za pomocą niewystarczających środków, kogoś potężnego; chcieć dokonać rzeczy niemożliwej»
4. «chwycić, złapać za coś jeden drugiego (zwykle zaczynając bójkę, bitkę)»

Porwali się za włosy, pot. za łby.

5. tylko dk «zostać porwanym, podartym»

Firanka się porwała.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • porwać — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}porywać{{/stl 33}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}niech{{/stl 33}}{{stl 8}}{coś, kogoś} {{/stl 8}}{{stl 7}}diabli (porwą [wezmą]); niech {{/stl 7}}{{stl 8}}{kogoś, coś} {{/stl 8}}{{stl 7}}licho …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • porwać się — na czyjeś życie zob. życie 16. Porwać się na równe nogi zob. noga 22. Porywać się z motyką na słońce zob. motyka …   Słownik frazeologiczny

  • porwać się — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}porywać się {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}porwać się II {{/stl 13}}{{stl 33}} ulec porwaniu, zostać porwanym; podrzeć się :{{/stl 33}}{{stl 10}}Od częstego prania koszula… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • porwać się do broni — {{/stl 13}}{{stl 7}} podniośle: rozpocząć walkę zbrojną przeciw agresorowi : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kolejny raz Kurdowie porwali się do broni, walcząc o swoją niepodległość. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • porwać — Licho porwało (coś lub kogoś) zob. licho 2 …   Słownik frazeologiczny

  • porywać się – porwać się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} nagle, gwałtownie łapać się za coś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Porwała się za włosy. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl 12}}{{stl 7}} gwałtownie wstawać; zrywać się,… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • porywać się – porwać się z motyką na słońce — {{/stl 13}}{{stl 7}} decydować się na zrobienie czegoś, nie mając do tego odpowiednich środków, sił, możliwości itp.; próbować dokonać czegoś niemożliwego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Powstańcy z 1863 r. porywali się z motyką na słońce. Przyjmując tę… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • porywać — → porwać …   Słownik języka polskiego

  • porywać się — Porwać się na czyjeś życie zob. życie 16. Porwać się na równe nogi zob. noga 22. Porywać się z motyką na słońce zob. motyka …   Słownik frazeologiczny

  • strzęp — m IV, D. u, Ms. strzęppie; lm M. y «kawałek czegoś, np. tkaniny, papieru, skóry, zwykle oddarty, urwany, wiszący, z poszarpanymi brzegami; w lm także: rzecz (zwłaszcza odzież) porwana, podarta, poszarpana; łachmany» Strzęp bandaża. Chodzić w… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”