- porządek
- m III, D. \porządekdku, N. \porządekdkiem; lm M. \porządekdki1. zwykle blm «regularny układ, rozkład, rozstawienie, plan czegoś; należyty ład, stan czegoś; czystość, schludność»
Idealny, wzorowy porządek.
Naturalny, przyrodzony porządek.
Porządek natury.
Porządek w domu, w mieszkaniu.
Porządek w papierach, w korespondencji.
Mieć, utrzymywać coś w porządku.
Dbać o porządek.
Pilnować porządku.
Zachowywać, utrzymywać porządek.
Uczyć dzieci porządku.
Zrobić, zaprowadzić gdzieś porządek.
Doprowadzić coś do porządku.
Gdzieś panuje porządek.
∆Porządek prawny «całokształt przepisów prawnych obowiązujących w państwie»∆Porządek publiczny, społeczny «ład, spokój, życie zgodne z prawami obowiązującymi w społeczeństwie»◊ Ładne porządki! Co to za porządki! «ironicznie o złych zwyczajach, złym stanie czegoś; ależ nieporządek!»◊Być w porządku «zachowywać się właściwie, zgodnie z przyjętymi normami»◊Zrobić z czymś porządek «zmienić istniejący zły stan rzeczy; ukrócić coś»◊Zrobić z kimś porządek «zmusić kogoś do posłuchu; skarcić, ukarać kogoś»◊Przywołać kogoś do porządku «wezwać, zmusić kogoś do spokoju, do właściwego zachowania się»◊Coś jest (nie jest) w porządku «coś nie odbiega (odbiega) od normy, od należytego stanu; coś jest (nie jest) takie, jak należy; coś funkcjonuje właściwie (niewłaściwie)»◊pot. Dla porządku «na wszelki wypadek»2. blm «następowanie po sobie według ustalonej kolejności, hierarchii; następstwo, układ kolejny czegoś; kolej, kolejność, ciąg, szyk»Porządek prac.
Porządek obrad.
Porządek chronologiczny.
Wywoływać uczniów w porządku alfabetycznym.
∆Porządek dzienny «lista spraw, które mają stanowić przedmiot obrad na posiedzeniu, zebraniu - oraz ich kolejność»◊Postawić coś na porządku dziennym «uczynić coś aktualnym, ważnym, często dyskutowanym»◊Przejść nad czymś do porządku (dziennego) «pominąć, zignorować coś, nie zajmować się czymś, nie dyskutować nad czymś»◊Coś jest na porządku dziennym «coś stale się powtarza, często się zdarza, zachodzi, występuje»◊Coś staje, stanęło na porządku dziennym «coś staje się aktualne, ważne; coś stało się przedmiotem częstych dyskusji»3. tylko w lm «robienie porządku; sprzątanie»Wielkie, generalne, świąteczne porządki.
Robić porządki.
Zabrać się do porządków.
4. archit. «ustalony w epoce antycznej system konstrukcyjno-kompozycyjny budowli, którego główne elementy (kolumny i belkowanie) powiązane są określonymi proporcjami i odznaczają się jednolitą formą»Porządek dorycki, joński, koryncki, toskański.
Słownik języka polskiego . 2013.
