- prosty
- prości, \prostytszy1. «nie odchylający się w żadną stronę, nie skręcający w bok; równy, nie wykrzywiony, niekręty, nie wygięty, nie zgięty»
Proste brwi, włosy.
Prosty słup.
Prosta spódnica.
∆ anat. Kiszka prosta → odbytnica∆ mat. Graniastosłup prosty «graniastosłup, którego ściany boczne są prostopadłe do podstawy»∆ Kąt prosty «kąt równy kątowi przyległemu, kąt 90°»∆ Linia prosta «linia, którą wyznaczają dwa punkty»∆ Stożek kołowy prosty «bryła powstała z obrotu trójkąta prostokątnego dokoła jednej z jego przyprostokątnych»∆ praw. Krewni, powinowaci, potomkowie itp. w linii prostej «krewni wstępni (rodzice, dziadkowie itp.) oraz zstępni (dzieci, wnuki itp.)»◊ Iść prostą drogą «postępować w sposób otwarty, uczciwy»□ Prosta droga nie zawsze jest najkrótsza.2. «o ludziach: stojący na niskim stopniu rozwoju intelektualnego, kultury, wykształcenia, obycia itp.; stojący nisko w jakiejś hierarchii»Pochodzić z prostej rodziny.
Prosty żołnierz.
3. «o przedmiotach: nie wyróżniający się niczym, skromny, niewykwintny, zwykły, pospolity, nieozdobny, niewyszukany»Prosta sukienka.
Proste jedzenie.
4. «nieskomplikowany, niezawiły, niezłożony, oczywisty, zrozumiały»Proste zadanie.
Proste objaśnienie.
Proste urządzenie.
∆ chem. Białka proste → proteiny∆ Cukry proste «cukry o stosunkowo prostej budowie; niektóre z nich odgrywają zasadniczą rolę w przemianie materii»∆ jęz. Orzeczenie proste «orzeczenie wyrażone za pomocą słowa osobowego»∆ Zdanie proste «zdanie, w którym jest tylko podmiot i orzeczenie»∆ techn. Maszyny proste «proste urządzenia, np. równia pochyła, dźwignia, koło zębate, umożliwiające zastąpienie pracy określonej siły na określonej drodze równą jej (w razie braku tarcia) pracą innej siły na odpowiednio zmienionej drodze»◊ Rzecz prosta «naturalnie, oczywiście»5. «zwyczajny, naturalny»Uważać coś za swój prosty obowiązek.
◊ Brać coś (rzecz) na prosty rozum «zastanawiać się trzeźwo, rozważać krytycznie»* fiz. Ruch harmoniczny prosty «ruch, w którym przyspieszenie jest proporcjonalne do wychylenia z położenia równowagi i jest skierowane przeciwnie»prosta w użyciu rzecz., mat. «jedno z pierwotnych pojęć geometrii, linia wyznaczona przez dwa punkty»prosty w użyciu rzecz., sport. «w boksie: cios zadany ręką wyprostowaną w łokciu»Lewy prosty, prawy prosty.
po prostu1. «w sposób prosty, bezpośrednio, szczerze, zwyczajnie; wprost, wręcz, bez ceremonii»Zwrócił się po prostu do kolegów o pomoc.
2. «tylko, jedynie»To po prostu wiatr huczy.
Słownik języka polskiego . 2013.
