przejść

przejść
dk, \przejśćjdę, \przejśćjdziesz, przejdź, przeszedł, przeszła, przeszli - przechodzić ndk VIa, \przejśćdzę, \przejśćdzisz, \przejśćchodź, \przejśćdził
1. «idąc przebyć jakąś drogę, przekroczyć coś, udać się dokądś, minąć kogoś, coś»

W ciągu dnia przeszedł piętnaście kilometrów.

Przeszedł pieszo przez całe miasto.

Przejść przez most, przez jezdnię, przez ulicę.

Przejść rzekę w bród.

Na obiad przeszli do drugiego pokoju.

Przeszli do ogrodu.

Przeszła obok i nie zauważyła go wcale.

Czy nikt tędy nie przechodził?

◊ Przejść suchą nogą «przejść nie zamoczywszy, nie zabłociwszy nóg (obuwia)»
◊ Przejść komuś drogę «przejść w poprzek drogę tuż przed kimś idącym nią»
2. «przejechać, przesunąć się itp. z miejsca na miejsce»

Właśnie przeszedł tędy pociąg.

Chmury przeszły.

Burza przeszła bokiem.

Słońce przeszło na drugą stronę nieba.

Zaraza przeszła przez cały kraj.

3. «zostać przekazanym, oddanym»

Książka przechodziła z rąk do rąk.

◊ Coś przeszło (przechodzi) przez czyjeś ręce «ktoś załatwił (załatwia) coś, rozporządził (rozporządza) czymś»
◊ Coś (np. wieści, wydarzenia) przechodzą z ust do ust «coś (np. wieści, wydarzenia) są rozgłaszane, przekazywane ustnie»
◊ Przejść do historii, do potomności «zostać uwiecznionym, zapamiętanym; upamiętnić się, wsławić się»
◊ Przejść na kogoś, na czyjąś własność «dostać się komuś, stać się czyjąś własnością»
4. «przedostać się, przesunąć się przez coś; przeniknąć, przeszyć na wylot»

Igła nie chciała przejść przez gruby materiał.

Jedzenie z trudem przechodziło mu przez gardło.

Światło nie przechodziło przez brudne szyby.

Kula przeszła przez płuca.

◊ Ani przez myśl (przez głowę) coś komuś nie przeszło «ani przez chwilę ktoś o czymś nie pomyślał»
◊ Słowa nie chcą przejść a. przechodzą z trudem komuś przez gardło «ktoś nie może czegoś powiedzieć, wyznać, z trudem dobywa głosu»
◊ Strach, zimno, dreszcze, ciarki itp. przeszły kogoś a. po kimś «ktoś odczuł nagły strach, zimno, dreszcze, ciarki itp.»
5. «o liniach, szlakach, drogach itp.: zostać przeprowadzonym, nakreślonym, przeciągniętym przez coś; przeciąć coś»

Przez środek wsi przejdzie szosa.

Przez rzekę przechodzi granica.

6. «minąć, upłynąć, skończyć się»

Zima nareszcie przeszła.

Terminy realizacji zobowiązań dawno przeszły.

Ból powoli przechodził.

◊ Coś przeszło (przechodzi) bez echa, bez wrażenia «coś nie wywołało oczekiwanej reakcji, odpowiedniego wrażenia, oddźwięku»
7. «przeżyć, doświadczyć, doznać, przebyć»

Przejść ciężki okres.

Wiele przeszła podczas wojny.

Przejść twardą szkołę życia.

Przejść ciężką grypę.

8. pot. «ucząc się przyswoić sobie jakąś wiedzę lub ucząc kogoś sprawić, że przyswoi on sobie jakąś wiedzę; przestudiować»

Powtarzała z dziećmi to, co przeszły w zeszłym roku w szkole.

9. «zmienić coś, np. pracę, stanowisko, sposób bycia; zacząć robić coś innego albo inaczej»

Przejść do innej instytucji.

Przejść na nowe stanowisko.

Przejść na emeryturę.

Przejść na inną wiarę.

∆ Przejść do wyższej, do następnej klasy; przechodzić z klasy do klasy «otrzymać promocję do wyższej, do następnej klasy»
◊ Przejść nad czymś do porządku dziennego «przerwać dyskusję, naradę nad jakąś sprawą i zająć się następną; także w znaczeniu przenośnym: pominąć, zignorować coś, nie uznać za godne zainteresowania»
◊ Przejść do innego tematu, na inny temat «zmienić temat rozmowy, przemówienia; zacząć mówić o czymś innym»
◊ Przejść na „ty" «zacząć mówić sobie z kimś „ty", zwracać się do siebie po imieniu»
10. «zmienić się, przekształcić się w coś, dojść w rozwoju, w przemianach do jakiegoś stadium, obrócić się w coś»

Zamiłowanie przeszło w manię.

Szarpanina przeszła w bójkę.

Energia chemiczna przechodzi w elektryczną.

Mgła powoli przechodziła w mżawkę.

11. zwykle dk «zostać przyjętym, uchwalonym, nie zostać odrzuconym w wyborach»

Wniosek przeszedł większością głosów.

Jego kandydatura nie przeszła.

12. «przewyższyć, prześcignąć kogoś, coś, okazując się lepszym, doskonalszym, większym itp.»

Artysta przeszedł samego siebie.

Uczeń przeszedł mistrza.

◊ Coś przechodzi (wszelkie) granice, pojęcie, (najśmielsze) wyobrażenia, oczekiwania itp. «coś wykracza poza przyjęte ramy, jest trudne do objęcia rozumem, zaskakuje»
13. zwykle dk «zostać przesyconym, przesiąkniętym czymś»

Ubranie przeszło wilgocią.

Kożuch przeszedł zapachem naftaliny.

14. przechodzić
przejść się «przespacerować się, pochodzić»

Przejść się po mieście, po ogrodzie.

Przeszedł się po pokoju.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • przejść — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}przechodzić I ZOB. (ani) przez myśl [przez głowę] {{/stl 7}}{{stl 8}}{coś} {komuś} {{/stl 8}}{{stl 7}}nie przeszło; ciarki chodzą [przeszły] ({{/stl 7}}{{stl 8}}{komuś}{{/stl 8}}{{stl 7}}) po plecach… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przejść — 1. Coś przechodzi ludzkie, wszelkie pojęcie, wyobrażenie «coś wykracza poza przyjęte normy, coś jest negatywnie, niemile zaskakujące»: Powiadam wam, że skandal, jaki tam zrobiła, przechodzi ludzkie pojęcie. Pyrgnęła całą salaterką tego kawioru o… …   Słownik frazeologiczny

  • przejść się — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. dk IXd, przejść sięjdę się, przejść sięjdzie się, przejdź się, przeszedł się, przeszła się, przeszli się {{/stl 8}}{{stl 7}} odbyć spacer, przechadzkę; przespacerować się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przejść się po lesie, parku.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przejść do historii [potomności] — {{/stl 13}}{{stl 7}} zostać zapamiętanym powszechnie, zapewnić sobie miejsce w historii, uwiecznić się, upamiętnić się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przeszedł do historii dzięki swym bohaterskim czynom. Do historii przeszedł głośny skandal. Ten fakt… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przechodzić – przejść na — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czyjąś} {{/stl 8}}stronę {{/stl 13}}{{stl 7}} przestawać być czyimś sprzymierzeńcem i zaczynać wspierać jego wroga, rywala; zmieniać front; zdradzać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przejść na stronę przeciwników, wroga. Przejść na… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przechodzić – przejść — {{/stl 13}}{{stl 8}}{nad czymś} {{/stl 8}}do porządku (dziennego) {{/stl 13}}{{stl 7}} uznawać coś za rzecz normalną i oczywistą, ignorować coś; przestawać zajmować się czymś, pomijać coś w dyskusji : {{/stl 7}}{{stl 10}}Rodzice w końcu przeszli… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • dużo przejść — {{/stl 13}}{{stl 7}} doświadczyć ciężkich przeżyć : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dużo przeszła w czasie stanu wojennego: zomowcy zastrzelili jej syna. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przechodzić – przejść bez echa — {{/stl 13}}{{stl 7}} pozostawać niezauważonym, nie wzbudzać szerszego zainteresowania, spodziewanej reakcji : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ostatni film reżysera przeszedł bez echa. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przechodzić – przejść od słów do czynów — {{/stl 13}}{{stl 7}} realizować, wprowadzać w czyn wcześniejsze zapowiedzi; wcielać coś w życie : {{/stl 7}}{{stl 10}}W chwilę potem przeszli od słów do czynów i zaczęła się bijatyka. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przechodzić – przejść przez — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czyjeś} {{/stl 8}}ręce {{/stl 13}}{{stl 7}} być załatwianym (załatwionym) przez kogoś (na pewnym szczeblu jakiegoś postępowania), podlegać jakimś czynnościom z czyjejś strony : {{/stl 7}}{{stl 10}}Tak ważne dokumenty musiały… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”