przyłożyć

przyłożyć
dk VIb, \przyłożyćżę, \przyłożyćżysz, \przyłożyćłóż, \przyłożyćżył, \przyłożyćżony - przykładać ndk I, \przyłożyćam, \przyłożyćasz, \przyłożyćają, \przyłożyćaj, \przyłożyćał, \przyłożyćany
1. «zbliżyć coś do czegoś aż do zetknięcia (zwykle w określonym celu), przytknąć coś do czegoś»

Przyłożyć czoło do szyby, żeby się ochłodzić.

Przykładać kompres na głowę.

Przyłożyć opatrunek na skaleczenie.

Przyłożył gwizdek do ust i mocno gwizdnął.

Przyłożył ucho do drzwi.

Ledwie przyłożył głowę do poduszki, zasnął.

∆ Przyłożyć pieczęć «odcisnąć na czymś pieczęć na znak prawomocności»
◊ Dobry, miły itp., że (choć) do rany przyłóż (przyłożyć) «bardzo, wyjątkowo dobry, miły itp.»
◊ Przyłożyć komuś nóż do gardła «zagrozić śmiercią; postawić kogoś w przymusowej sytuacji, wymusić coś na kimś»
◊ Nie przyłożyć do czegoś ręki «odciąć się od czegoś, nie wziąć w czymś udziału, nie przyczynić się do czegoś»
◊ (tylko ndk) Przykładać do czegoś wagę, znaczenie «uznawać coś za bardzo ważne, doceniać coś»
2. «dać czegoś więcej, dodatkowo; dodać, dołożyć czegoś»

Przyłożyć komuś kartofli.

3. zwykle dk, pot. «uderzyć kogoś; sprawić komuś lanie»

Przyłożyć komuś mocno.

4. pot. «położyć na czymś coś ciężkiego, przygnieść, obciążyć coś czymś»

Przyłożyć kapustę (na czas kwaszenia) kamieniem.

Przyłożyć książką stos kartek.

przyłożyć się - przykładać się
1. «włożyć w coś dużo wysiłku, pracy, nie szczędzić starań; postarać się»

Przykładać się do nauki.

Przyłożyć się do pracy.

2. pot. «położyć się, zwykle na krótko, na chwilę»

Ledwie się przyłożył, zasnął.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • przyłożyć — 1. Nie przyłożyć do czegoś ręki (rąk) «kategorycznie odmówić w czymś udziału»: To już przekracza wszelkie pojęcie! Nie, ja do pańskiego szaleństwa ręki nie przyłożę. M. Brandys, Śladami. 2. Przyłożyć do czegoś rękę «wziąć udział w czymś»: Wkrótce …   Słownik frazeologiczny

  • przyłożyć (się) — {{/stl 13}}{{stl 7}}ZOB. przykładać (się) {{/stl 7}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 8}}{ktoś} {{/stl 8}}{{stl 7}}dobry [miły i in.], że [choć] do rany przyłóż; nie przyłożyć {{/stl 7}}{{stl 8}}{do czegoś} {{/stl 8}}{{stl 7}}ręki {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przykładać się – przyłożyć się — {{/stl 13}}{{stl 7}} poświęcać czemuś dużo wysiłku, zapału, pracy; angażować w pełni swoje siły, umiejętności w zrobienie czegoś, starać się zrobić coś dobrze : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przykładać się do roboty. Przyłożyć się do lekcji. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • nie przyłożyć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{do czegoś} {{/stl 8}}ręki {{/stl 13}}{{stl 7}} nie uczestniczyć w czymś, nie brać w czymś udziału (zwłaszcza czymś złym) : {{/stl 7}}{{stl 10}}Powiedział, że nie przyłoży ręki do takiej zbrodni. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przykładać – przyłożyć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{do czegoś} {{/stl 8}}rękę {{/stl 13}}{{stl 7}} przyczyniać się do czegoś, być współuczestnikiem czegoś, odgrywać jakąś rolę w czymś negatywnym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie przyłożę ręki do takiej podłości. Wiele osób przykładało …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przykładać – przyłożyć [przystawiać – przystawić] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}nóż do gardła {{/stl 13}}{{stl 7}} stawiać kogoś w sytuacji bez wyjścia, niepozostawiającej żadnego wyboru, wymuszać coś bezwzględnie na kimś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Zgodził się na współpracę, kiedy przyłożyli… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przykładać — → przyłożyć …   Słownik języka polskiego

  • przykładać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, przykładaćam, przykładaća, przykładaćają, przykładaćany {{/stl 8}}– przyłożyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa, przykładaćżę, przykładaćży, przykładaćżony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ręka — 1. Być, znajdować się, spoczywać w czyichś rękach, w czyimś ręku a) «być czyjąś własnością, należeć do kogoś»: Wieczorem większa część Pragi znajdowała się w rękach powstańców. J. Andrzejewski, Popiół. b) «zależeć od kogoś»: W tym czasie ogólne… …   Słownik frazeologiczny

  • przykładać — 1. Nie przyłożyć do czegoś ręki (rąk) «kategorycznie odmówić w czymś udziału»: To już przekracza wszelkie pojęcie! Nie, ja do pańskiego szaleństwa ręki nie przyłożę. M. Brandys, Śladami. 2. Przyłożyć do czegoś rękę «wziąć udział w czymś»: Wkrótce …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
https://polish.en-academic.com/50983/przy%C5%82o%C5%BCy%C4%87 Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”