razić

ndk VIa, rażę, \razićzisz, raź, \razićził, rażony

1. «obrażać poczucie estetyczne, poczucie przyzwoitości, uczciwości; sprawiać przykre wrażenie, niemile uderzać, zrażać»

Raził otoczenie swoim zachowaniem.

Nikogo nie raził jej strój.

Mieszkanie raziło przepychem.

2. «o źródle światła, promieniowania, o świetle, blasku: porażać nerw wzrokowy; być zbyt silnym, jaskrawym, oślepiać»

Raziło ją ostre słońce.

Lampa razi w oczy.

3. ndk a. dk

zwykle w imiesł. biernym «porażać, porazić, wywoływać, wywołać porażenie; obezwładniać, obezwładnić»

Ktoś rażony prądem, piorunem.

Gazy duszące rażą drogi oddechowe.

Rażony ciężką chorobą, nie poruszał się samodzielnie.

∆ przestarz. Rażony apopleksją, atakiem apopleksji, paraliżem «w odniesieniu do kogoś, kto uległ atakowi apopleksji, został sparaliżowany»

◊ Stanąć, stać jak piorunem (gromem) rażony «nie móc się poruszyć pod wpływem silnego (zwykle przykrego) wrażenia, wstrząsu psychicznego»

4. ndk a. dk

książk. «uderzać, uderzyć, zadawać, zadać razy, ciosy, rany; ranić, zranić»

Powstańcy razili nacierających gradem kul.

Rażony odłamkiem w głowę, stracił przytomność.

przen.

Załamał się rażony nieszczęściem.