stal

ż V, DCMs. -i; lm M. -e, D. -i

«stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, otrzymywany z surówki przez wypalenie nadmiaru węgla, wytwarzany w wielu gatunkach o różnym stopniu twardości, kowalności, odporności na działanie korozyjne itp., mający szerokie zastosowanie w przemyśle ciężkim i w innych gałęziach przemysłu»

Stal nierdzewna, szlachetna, magnetyczna, kwasoodporna, żaroodporna, odporna na korozję.

Huta, walcownia stali.

Kucie, spawanie, obróbka stali.

Nóż, scyzoryk, szabla ze stali.

∆ Stal automatowa «stal o zwiększonej nieco zawartości siarki i fosforu, stosowana do obróbki na automatach tokarskich»

∆ Stal damasceńska «wysoki gatunek stali węglowej, specjalnie hartowanej, elastycznej, nierdzewnej, używanej (jeszcze w XX w.) do wyrobu broni białej i luf broni palnej»

∆ Stal konstrukcyjna «stal stopowa przeznaczona na konstrukcje budowlane lub do budowy maszyn i urządzeń przemysłowych»

∆ Stal narzędziowa «stal węglowa lub stopowa przeznaczona do wyrobu narzędzi do obróbki mechanicznej lub na części przyrządów pomiarowych, uchwytów itp.»

∆ Stal stopowa «stal zawierająca oprócz węgla wprowadzane celowo (dla uzyskania określonych właściwości) domieszki jednego lub kilku pierwiastków, jak chrom, nikiel, wolfram, molibden, wanad, mangan, krzem, aluminium, miedź»

∆ Stal szybkotnąca «stal narzędziowa zachowująca dużą twardość w temperaturze do 600°C, nadająca się na narzędzia mogące pracować przy dużych szybkościach skrawania»

∆ Stal węglowa «stal zawierająca poza węglem tylko pierwiastki pochodzące z przerobu hutniczego, nie przekraczające określonej normy»

∆ Stal zbrojeniowa «stal w prętach, stosowana w budownictwie do zbrojenia konstrukcji żelbetonowych»

◊ Ktoś twardy jak stal «ktoś odznaczający się siłą woli, hartem ducha; ktoś silny, surowy, nieugięty, niezłomny»

◊ Wzrok zimny jak stal, spojrzenie zimne jak stal «wzrok wyrażający oziębłość, niechętny stosunek do kogoś albo czegoś, spojrzenie surowe, bezlitosne»

◊ Zdrowie, charakter itp. ze stali «dobre, mocne zdrowie, silny, nieugięty charakter»

‹niem.›