szpilka

ż III, CMs. \szpilkalce; lm M. \szpilkalek

1. «metalowy pręcik ostro zakończony, z główką na drugim końcu, niekiedy kolorową, służący do spinania, przypinania czegoś; dawniej także ozdoba z metali szlachetnych i drogich kamieni»

Przypiąć znaczek szpilką.

Spiąć szpilkami kawałki materiału.

Wpiąć szpilkę z brylantem.

Ukłuć się szpilką.

◊ Siedzieć, stać, kręcić się jak na szpilkach «być niespokojnym, niecierpliwić się»

◊ Ścisk, tłok, że ani szpilki wetknąć «wielki tłok, ścisk»

◊ Szukać szpilki w kopie, w stogu, w wozie siana «szukać kogoś, czegoś z małym prawdopodobieństwem znalezienia»

◊ Coś nie szpilka, coś nie jest szpilką «o czymś niezbyt małym, łatwym do znalezienia»

◊ Wsadzać komuś szpilki «dokuczać, dogryzać komuś, robić ironiczne, złośliwe uwagi»

przen.

Lodowate szpilki mrozu.

2. «kawałek drutu odpowiedniej grubości, zgięty we dwoje, także przedmiot plastikowy, rogowy tego samego kształtu, służący do upinania włosów»

Upiąć kok szpilkami.

3. «drewniany ćwieczek używany przy wyrobie obuwia, zwykle do przybijania podeszwy»

4. «bardzo cienki i wysoki obcas; zwykle w lm: pantofle damskie na takich obcasach»

Złamać szpilkę.

Chodzić w szpilkach.

5. → igła w zn. 3