światło

n III, Ms. świetle; lm D. \światłoteł

1. «promieniowanie elektromagnetyczne działające na oko ludzkie, wywołujące wrażenia wzrokowe, ułatwiające dostrzeganie i rozróżnianie przedmiotów, ich wielkości, kształtu, barwy i ruchu»

Jaskrawe, oślepiające, rażące, ostre światło.

Łagodne, mętne, niewyraźne, nikłe światło.

Przyćmione, przygaszone, przytłumione światło.

Kolorowe, różnobarwne światła.

Niezliczone, tysiączne światła.

Światło latarni, pochodni, reflektora, świecy.

Światło słońca, księżyca, zorzy.

Promień, błysk, odbicie, smuga, strumień, wiązka światła.

Rój świateł.

Światło elektrycznej latarki.

Światła nadbrzeżnych latarni.

Snop światła kieszonkowej latarki.

Światła w oknach pogasły.

Spod abażuru padało nastrojowe światło.

Światło uderza kogoś w oczy.

∆ Sztuczne światło «światło lampy, świecy (w odróżnieniu od światła dziennego)»

∆ Pod światło «na tle oświetlenia, w pełnym blasku»

∆ W pełnym świetle «w bardzo jasnym oświetleniu, blasku»

∆ rel. Światło wiekuiste «według wierzeń religijnych: wieczne życie po śmierci; żywot wieczny»

◊ Coś rzuca światło na coś, np. na jakiś problem, jakieś zagadnienie, jakąś sprawę itp. «coś przyczynia się do wyjaśnienia czegoś (problemu, zagadnienia, sprawy)»

◊ Przedstawić, ukazać coś lub kogoś w jakimś świetle «przedstawić kogoś lub coś w jakiś sposób, pod jakimś względem»

◊ Rzucić na coś światło «naświetlić, wyjaśnić coś»

◊ W świetle czegoś «opierając się na uzyskanych wiadomościach, sądząc według czegoś»

przen.

Światło cywilizacji, nauki, oświaty.

2. «oświetlenie, jasność charakterystyczna dla jakiejś części doby lub pory roku»

Szare światło poranka.

Potoki wiosennego światła.

◊ Bać się, nie znosić światła dziennego «bać się jawności, ujawniania (zwykle jakichś nieuczciwych, nieczystych) spraw, interesów lub ludzi zajmujących się takimi sprawami»

◊ książk. Ujrzeć światło dzienne a) «urodzić się» b) «o utworze, dziele literackim: zostać wydanym»

◊ Wywlekać, wyciągać, wydobywać itp. coś na światło (dzienne); coś wyszło na światło dzienne «czynić coś jawnym, wydobywać z ukrycia; coś stało się jawne, zostało ujawnione»

3. «źródło oświetlenia, takie jak lampa, żarówka, świeca»

Światło elektryczne, gazowe, jarzeniowe, neonowe.

Boczne, górne światła.

Pogasić, wygasić wszystkie światła.

∆ Światła sygnalizacyjne «światła: czerwone, żółte, zielone zapalające się kolejno na skrzyżowaniu ulic, oznaczające: przejazd, przejście zamknięte, uwaga - zmiana kierunku ruchu na skrzyżowaniu, przejazd, przejście wolne»

∆ Światła długie, drogowe «w pojazdach mechanicznych: światła główne o długim zasięgu potrzebnym do jazdy po drogach nie oświetlonych»

∆ Światła krótkie, mijania «w pojazdach mechanicznych: silne światła przednie samochodu, o krótkim strumieniu, używane podczas jazdy w mieście, także zamiast świateł drogowych we wszystkich przypadkach, gdy może wystąpić niebezpieczeństwo oślepienia innych użytkowników drogi, np. przy zbliżaniu się samochodów z dwóch przeciwnych stron»

∆ Światła pozycyjne «światła ostrzegawcze, w które wyposażone muszą być w czasie złej widoczności statki powietrzne i wodne oraz wszelkie pojazdy»

∆ mors. Światła nawigacyjne «światła umieszczone na pływających i stałych znakach nawigacyjnych (latarniach morskich, latarniowcach, pławach itp.) oraz na statkach, pozwalające określić pozycję statku w nocy»

∆ pot. Podłączyć światło «dołączyć urządzenie świetlne do sieci»

◊ Zielone światło (dla kogoś lub dla czegoś); zapalić komuś a. dla kogoś zielone światło «możliwości istniejące w danym okresie, które należy wykorzystać; dać komuś zezwolenie na coś, otworzyć przed kimś możliwości rozwoju, przyznać specjalne przywileje»

4. «blask, błysk, połysk czegoś wskutek odbicia promieni świetlnych (słońca, lampy itp.); plama świetlna»

Światła na wodzie.

Światło brylantu, (drogiego) kamienia.

5. «przekrój, średnica otworu (kanału, rury), otwór»

Światło rury, lufy.

Zwężenie światła przełyku, jelit.

6. fot. szt. «jasna plama, jasne miejsce na fotografowanym, malowanym przedmiocie i jego obrazie, kontrastujące z miejscami ciemnymi, z cieniami»

7. druk. «odstęp między wierszami tekstu albo między kliszą i wierszami; przestrzeń nie zadrukowana»