tłumaczyć

ndk VIb, \tłumaczyćczę, \tłumaczyćczysz, \tłumaczyćacz, \tłumaczyćczył, \tłumaczyćczony

1. «wyjaśniać, objaśniać coś komuś»

Tłumaczyć komuś działanie jakiegoś mechanizmu.

Tłumaczyć jasno, zrozumiale, zawile.

Tłumaczył, jak dotrzeć do celu.

Tłumaczył jak się rozwiązuje to zadanie.

2. «podawać motywy, powody czegoś, uzasadniać, interpretować coś; przekonywać o czymś; usprawiedliwiać, oczyszczać z zarzutów»

Tłumaczyć swoje spóźnienie, zwłokę w opłatach.

Tłumaczyć swoje stanowisko.

Tłumaczyć coś względami bezpieczeństwa.

Tłumaczyć czyjeś postępowanie.

Tłumaczyć kogoś przed kimś (np. przed rodzicami).

Nieznajomość prawa nikogo nie tłumaczy.

Tłumaczy go brak doświadczenia.

Tłumaczył wszystkim, że jest niewinny.

3. «przekładać tekst, utwór dzieło lub wypowiedź ustną z jednego języka na inny»

Tłumaczyć powieść, poezje z języka obcego na (język) polski.

Tłumaczyć czyjeś przemówienie.

Dzieło tłumaczone na różne języki.

◊ Tłumaczyć coś słowo w słowo «tłumaczyć coś wiernie, dokładnie, dosłownie, nic nie zmieniając»

tłumaczyć się

1. «dawać wyjaśnienia, motywy, powody, przyczyny czegoś; usprawiedliwiać się»

Tłumaczyć się wykrętnie.

Tłumaczyć się brakiem czasu, chorobą.

Tłumaczyć się przed rodzicami, przed zwierzchnikiem.

Tłumaczyć się z każdego wydatku, zakupu.

◊ Gęsto się tłumaczyć «tłumaczyć się, podając wiele wyjaśnień, wyczerpująco»

2. «znajdować uzasadnienie, motywację; opierać się na czymś»

Czym się tłumaczy twoje zdenerwowanie?

Coś się tłumaczy samo przez się.