twardy

\twardyrdzi, \twardydszy

«nie ulegający odkształceniu przy dotykaniu, ugniataniu, zginaniu itp.; słabo uginający się pod naciskiem; nieelastyczny, sztywny»

Twarde drewno.

Twardy materac.

Twarda poduszka.

Twardy chleb.

Twarde narty.

Twarde resory.

Coś twarde jak kamień, jak kość, jak skała, jak stal.

∆ Twarde kartofle, mięso itp. «potrawy ugotowane w stopniu nie wystarczającym do spożycia, nie dogotowane»

∆ Czekolada twarda «czekolada nie nadziewana»

∆ Meble, krzesła, fotele itp. twarde «meble nie wyściełane, bez obicia»

∆ Twardy ołówek «ołówek o pręciku grafitowym z dużą domieszką glinki, odporny na złamanie, dający kreskę koloru ołowianoszarego»

∆ Koń twardy w pysku «koń nie dający się łatwo kierować cuglami»

∆ Podniebienie twarde «przednia część podniebienia, której okostna jest ściśle zrośnięta z pokrywającą ją błoną śluzową (w odróżnieniu od podniebienia miękkiego)»

∆ Twarda woda «woda zawierająca rozpuszczone w niej naturalne substancje (przede wszystkim sole wapnia i magnezu)»

∆ jęz. Spółgłoska twarda «spółgłoska, przy której wymawianiu środek języka nie wznosi się ku podniebieniu twardemu»

◊ Twardy sen «sen bardzo mocny, z którego się trudno obudzić»

◊ Twarde serce «serce nieczułe, nie wzruszające się łatwo; człowiek o takim sercu»

◊ Twardy orzech do zgryzienia «sprawa, której załatwienie sprawia dużą trudność; zagadnienie trudne do rozwikłania, rozwiązania»

◊ Twarda szkoła «ciężkie, trudne warunki życia, surowa dyscyplina»

◊ Mieć twardy kark «być ambitnym, dumnym, nie pozwalać się upokarzać, poniżać»

◊ Mieć twardą rękę, być człowiekiem o twardej ręce; rządzić, władać itp. twardą ręką «być człowiekiem surowym, wymagającym dla otoczenia; rządzić, władać surowo, bezwzględnie, despotycznie»

przen.

a) «zahartowany w trudach; nie poddający się przeciwnościom, nie załamujący się łatwo; niewrażliwy, nieustępliwy»

Twardy człowiek.

Twardy żołnierz.

Twardy zawodnik.

b) «uciążliwy, przykry dla kogoś; ostry, surowy, ciężki, bezkompromisowy, bezlitosny»

Twarda konieczność.

Twardy przymus.

Twarda dyscyplina.

Twarde życie.

Twarda rywalizacja.

Twarda władza.

Stawiać twarde warunki.

c) «będący objawem, wyrazem czyjejś bezwzględności, nieustępliwości, stanowczości, braku dobroduszności; ostry, nieprzyjemny»

Twarde spojrzenie.

Twarde słowa.