układ

układ
m IV, D. -u, Ms. \układadzie; lm M. -y
1. «uporządkowany szereg przedmiotów, zdarzeń itp., zestawienie, ułożenie czegoś według określonych zasad, właściwości; sposób rozmieszczenia czegoś»

Układ wyrazów w zdaniu.

Układ strun w fortepianie.

Interesujące układy barwne (na pasiakach).

Balet w układzie znanego choreografa.

Chronologiczny układ faktów.

Przejrzysty układ książki.

Tematyczny układ zbioru znaczków pocztowych.

Alfabetyczny układ słownika.

Dwuszpaltowy układ czasopisma.

druk. Układ graficzny (jakiegoś wydawnictwa) «rozmieszczenie tekstu, ilustracji, ozdób itp. w książce, gazecie, na plakacie itp.»
mat. Układ współrzędnych «zestawienie linii osi współrzędnych, względem których określamy położenie punktów»
2. «struktura, całość składająca się z powiązanych wzajemnie elementów; system»
anat. Układ krwionośny «zespół naczyń rozprowadzających krew (tętnic, żył, naczyń włosowatych) i serce, którego praca warunkuje krążenie krwi; krwiobieg»
∆ Układ nerwowy «zespół narządów organizmu ludzkiego i zwierzęcego odbierających bodźce ze świata zewnętrznego i wewnętrznego, przewodzących podrażnienia nerwowe, oraz kierujących odruchami organizmu»
astr. Układ Słoneczny «zespół ciał niebieskich, złożony ze Słońca i obiegających dokoła niego, jako ciała centralnego, dziewięciu planet i ich satelitów (księżyców), tysięcy planetoid oraz komet, meteorów i rozsianego w przestrzeni międzyplanetarnej gazu i pyłu»
chem. Okresowy układ pierwiastków chemicznych «zestaw wszystkich pierwiastków chemicznych, uszeregowanych według ich rosnącej liczby atomowej i powtarzających się periodycznie ich właściwości chemicznych i fizycznych»
mat. Układ równań «zestawienie równań, które mają być wszystkie spełnione przez te same wartości niewiadomych»
metrol. Układ jednostek miar «usystematyzowany zbiór jednoznacznie określonych jednostek miar wielkości fizycznych»
3. «umowa, porozumienie, zawierane zwykle między państwami, dotyczące spraw politycznych, gospodarczych, kulturalnych itp.»

Układ rozejmowy.

Układ o współpracy kulturalnej.

Układ między państwami.

Podpisać układ.

Coś przyznane na mocy układu.

∆ Zbiorowy układ pracy «pisemna umowa zawierana między związkiem zawodowym a organem administracji gospodarczej lub zrzeszeniem pracodawców, ustalająca m.in. warunki pracy i płacy oraz wzajemne zobowiązania stron»
4. zwykle w lm «pertraktacje, rozmowy zmierzające do zawarcia porozumienia, umowy»

Układy w sprawie zawieszenia broni.

Układy między przedstawicielami rządów.

Prowadzić układy.

Zerwać układy.

Przystąpić do układów.

5. zwykle w lm, pot. «powiązania, relacje w zbiorowości»

Układy towarzyskie.

Ktoś ma dobre układy w pracy.

□ Na układy nie ma rady.
6. techn. «zespół części maszyny, urządzenia wykonujący określoną pracę»

Układ kierowniczy, hamulcowy, zapłonowy ciągników, samochodów.

Układ celowniczy (aparatu fotograficznego).

Układ nośny śmigłowca.

Układ pamięci komputera.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • układ — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. układadzie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} ułożenie, uszeregowanie czegoś w wyznaczonym porządku, w określonej kolejności; zasada rozmieszczenia poszczególnych elementów… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • układ — odniesienia «coś, do czego porównuje się jakąś rzecz, sprawę itp., tło, na którym rozpatruje się jakąś sprawę»: „Słuchaj. Radio przerwało program i podało, że Wojtyła został papieżem!” Pobiegłem powiedzieć o tym ojcu. Potem zacząłem obdzwaniać… …   Słownik frazeologiczny

  • Uklad — (slaw.), bei den Russen gehärtetes Eisen. Ukladtschiki, Arbeiter, welche es machen …   Pierer's Universal-Lexikon

  • układ scalony — {{/stl 13}}{{stl 7}} silnie zminiaturyzowany układ elektroniczny, którego elementy (tranzystory, diody, kondensatory, połączenia itp.) w liczbie dochodzącej do wielu tysięcy formowane są bezpośrednio wewnątrz i na powierzchni jednej płytki… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uklad — is. Quruluş, sistem, qayda, üsul, forma …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • autonomiczny układ nerwowy — {{/stl 13}}{{stl 7}} część układu nerwowego kręgowców kontrolująca nieświadome czynności mięśni gładkich, serca i gruczołów {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • system — m IV, D. u, Ms. systemmie; lm M. y 1. «skoordynowany układ elementów, zbiór tworzący pewną całość uwarunkowaną stałym, logicznym uporządkowaniem jego części składowych» System heliocentryczny, geocentryczny, planetarny. System dróg wodnych.… …   Słownik języka polskiego

  • Странная война — Вторая мировая война …   Википедия

  • Англо-польский военный альянс — 1939 года (польск. Polsko brytyjski układ sojuszniczy, англ. Anglo Polish military alliance))  межгосударственные соглашения между Польшей и Великобританией, заключённые в 1939 году, определяющие взаимопомощь в случае агрессии одной из… …   Википедия

  • konfiguracja — ż I, DCMs. konfiguracjacji, blm 1. «ukształtowanie, układ, zwłaszcza terenu» Konfiguracja powierzchni Ziemi. ∆przen. Konfiguracja polityczna, międzynarodowa itp. «układ stosunków politycznych, międzynarodowych itp.» 2. astr. «układ ciał… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”